€4.59
Η σειρά ΠΡΟΣΩΠΑ ΑΞΙΑ ΤΙΜΗΣ αποτελεί το εκδοτικό αποτύπωμα του ομώνυμου κύκλου εκδηλώσεων που
διοργανώνει το Ίδρυμα της Βουλής. Σκοπός είναι να τιμηθεί η μνήμη προσωπικοτήτων από τον χώρο του πνεύματος, των γραμμάτων και των τεχνών, που με το έργο και τη δράση τους επέδρασαν καθοριστικά στον χώρο τους και άφησαν το ίχνος τους στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.
Ο ΖΗΣΙΜΟΣ ΛΟΡΕΝΤΖΑΤΟΣ γεννήθηκε το 1915 στην Αθήνα, όπου και πέθανε στις 3 Φεβρουαρίου 2004. Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1936, σε ηλικία μόλις 21 χρονών. Στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1950, όσο ζει κυρίως στο εξωτερικό (Γαλλία, Αγγλία), θα στραφεί στη μεταφυσική και θα προσχωρήσει στην ιδέα της philosophia perennis, στην οποία θα μείνει πιστός σε όλη τη ζωή του. Η μεταφυσική στροφή θα γίνει μετά από λίγο καιρό μεταστροφή στον χριστιανισμό, όπως αυτός εκφράστηκε και βιώθηκε από την Ορθόδοξη Εκκλησία, και τελικά θα τον οδηγήσει σε μια στάση βαθιάς αμφιβολίας για την αξία της τέχνης και εν γένει για τα γραψίματα. (Απόσπασμα από τον πρόλογο του Σταύρου Ζουμπουλάκη)
Η παρούσα μελέτη καταγράφει τους μετασχηματισμούς της περιόδου και εξετάζει τις επιπτώσεις τους στο ελληνικό ιστορικό, κοινωνικό, παρωδιακό, φανταστικό και αστυνομικό μυθιστόρημα. Αναλύει τα κείμενα 205 πεζογράφων που δημοσίευσαν στα χρόνια της μεταπολίτευσης: τι λέει το έργο τους, πώς το λέει, τι επιλέγει να παρατηρήσει και μέσα σε ποια συμφραζόμενα το θέτει. Ψάχνει, με άλλα λόγια, πώς το ελληνικό μυθιστόρημα και διήγημα ανέπλασαν την πραγματικότητα σε εθνικό, διεθνές, δημόσιο, ιδιωτικό, οικονομικό, πολιτισμικό και κοσμοθεωρητικό πεδίο. Η μελέτη χρησιμοποιεί συνδυαστικά τα εργαλεία της Ερμηνευτικής, της Κριτικής, της Θεωρίας της λογοτεχνίας και της Ιστορίας της λογοτεχνίας.
Στο βιβλίο αυτό περιλαµβάνονται είκοσι οκτώ από τα πάνω από εκατόν τριάντα δοκίµια που έγραψε ο Τζορτζ Στάινερ για το περιοδικό The NewYorker. Η λάµψη του πνεύµατος του Στάινερ σε όλο της το φάσµα: ο παγανισµός, η ολλανδική Αναγέννηση, τα παιδικά παιχνίδια, η Βρετανία εν καιρώ πολέµου και ο ιπποτισµός τον ενδιαφέρουν εξίσου όσο ο Λεβί-Στρος, ο Μπέρνχαρντ, ο Κάφκα, ο Μπέκετ, ο Βίτγκενσταϊν, ο Τσόµσκυ και ο ιστορικός τέχνης-κατάσκοπος Άντονυ Μπλαντ. Ο Στάινερ φτιάχνει έναν ιδανικό οδηγό, από το ιταλικό Ριζορτζιµέντο έως τη λογοτεχνία του γκουλάγκ, από την ιστορία του σκακιού έως τη διαρκή σηµασία του Μπόρχες. Ξανά και ξανά στα κείµενα αυτά, όλα όσα εξετάζει κάθε φορά ο Στάινερ αποκτούν ζωή και άπειρες δυνατότητες, καθώς το πνεύµα του συνδιαλέγεται µε το αντικείµενό του µε τη γνήσια προοπτική της αναζήτησης της αληθινής του φύσης και της ολοζώντανης παρουσίας του.
«Ο Τζορτζ Στάινερ δεν ήταν µόνο ένας από τους πιο ευρυµαθείς και οξυδερκείς κριτικούς του New Yorker. Ήταν, ως προς το εύρος των ενδιαφερόντων του και την ενέργεια που αφιέρωνε σε αυτά, ένας από τους πιο γενναιόδωρους». John Updike
«Ένας άνθρωπος της όψιµης, όψιµης, όψιµης Αναγέννησης, ένας Ευρωπαίος µεταφυσικός µε έµφυτη ικανότητα να αντιλαµβάνεται τις κυρίαρχες ιδέες της εποχής µας». Α. S. Byatt
«Η ουσία της µαγείας του Στάινερ –δεν ξέρω πώς αλλιώς να το ονοµάσω– είναι η µοναδική του ικανότητα να διατυπώνει και να διαφωτίζει, µέσω της απόχρωσης, της νύξης και µιας απαράµιλλης γλωσσικής ακρίβειας… Κανείς από όσους εισέρχονται στα βιβλία του Στάινερ δεν εξέρχεται ίδιος». Nick Tosches, Bookforum
«Η πολυµάθεια του πολυµαθούς. Η ειδηµοσύνη είναι σχεδόν εξίσου εκπληκτική όσο και η πρόζα». The New York Times Book Review
«Κανείς από όσους γράφουν σήµερα για τη λογοτεχνία δεν µπορεί να συγκριθεί µε τον Στάινερ ως προς την πολυµάθεια και την πολυγλωσσία και ελάχιστοι φτάνουν το σφρίγος και την ευγλωττία της γραφής του». Robert Alter, The Washington Post
H αρχαία Eλληνική ποίηση και μυθολογία μας έχουν παραδώσει τον Έρωτα κάλλιστον εν αθανάτοισι θεοίσι και παντοδύναμο. Στον πραγματικό βίο ωστόσο, και παρότι η θρησκεία του έρωτα έχει το μεγαλύτερο και το πιο ενθουσιασμένο ποίμνιο, τα εμπόδια είναι πολλά. Οι πόλεμοι των εθνών, οι στερεοτυπικές αναπαραστάσεις που επεξεργάζεται κάθε λαός για τους άλλους, η κοσμική και η θρησκευτική εξουσία, οι εδραιωμένες προκαταλήψεις, μπορούν να πληγώσουν τα φτερά του Έρωτα. Να μην του επιτρέψουν να υπερβεί τα φράγματα και τα χάσματα.
Στον ανά χείρας τόμο διερευνώνται οι ερωτικές σχέσεις Ελλήνων και Ελληνίδων, έτσι όπως αναδεικνύονται από τα δημοτικά τραγούδια, με αλλοεθνείς, αλλόγλωσσους ή / και αλλόθρησκους, δηλαδή με μαύρους, Βλάχους, Αρβανίτες και Τούρκους. Οι διαφορές ανάμεσα στους Έλληνες και σε άλλους λαούς ή εθνοτικές ομάδες, αλλά και η πυκνή καταναγκαστική συνάφειά τους, δημιούργησαν σχέσεις που καλύπτουν όλη την γκάμα – από την ηδονοθηρία της εκμεταλλευτικής εξουσίας έως τον αυθεντικό πόθο. Η δημοτική ποίηση, απροκατάληπτη και αμερόληπτη, δεν αφήνει ατραγούδιστη καμία εκδοχή.
Η διερεύνηση επεκτείνεται και σε άλλες μορφές του λαϊκού λόγου : παροιμίες, παραδόσεις, παραμύθια, επωδές, κατάρες, λέξεις-ύβρεις. Επίσης λαμβάνονται υπόψη και τα δημοτικά τραγούδια των άλλων λαών. Συνεξετάζεται επιπλέον η στάση της κοσμικής και της θρησκευτικής εξουσίας απέναντι στην πιθανότητα μεικτών γάμων. Για την εθνική ιδεολογία, που επιχειρεί την ομογενοποίηση των αντιλήψεων και των στάσεων, η διαφορά χάνει τη φυσικότητά της, εννοείται σαν κίνδυνος και απειλή και συχνά καταντάει κρίμα, αμαρτία. Στο νεοελληνικό εθνικό κράτος, όπως και στα περισσότερα εθνικά ευρωπαϊκά κράτη που συγκροτήθηκαν τον 19ο αιώνα, το συλλογικό φαντασιακό αναπαρέστησε τον άλλο επιβαρυμένο από ποικίλα αρνητικά γνωρίσματα, ώστε να διευκολύνει την υποτίμησή του.
Το Μυθιστορηματικό αναγνωστήριο αποτελεί συνέχεια του βιβλίου Υπό το φως του μυθιστορήματος. Περιέχει κι αυτό δοκίμια ενός αναγνώστη, που πιστεύει ότι το μυθιστόρημα σκέφτεται τη ζωή και τον κόσμο και, εκτός από αισθητική χαρά, χαράζει τον δρόμο για μια ηθική της κατανόησης, της αμφιβολίας, της απόχρωσης, του δισταγμού. Με αυτή την πεποίθηση, ο Σταύρος Ζουμπουλάκης επιστρέφει, επί παραδείγματι, στην Πανούκλα του Καμύ για να κατανοήσει καλύτερα αυτό που μας συνέβη τον καιρό της πανδημίας, συνομιλεί απευθείας, σε ένα από τα πιο προσωπικά κείμενα του τόμου, με τον αστυνόμο Σκόμπι, τον ήρωα της Καρδιάς των πραγμάτων του Γκράχαμ Γκρην, αναλύει την έννοια της γκρίζας ζώνης του Πρίμο Λέβι, συζητάει την καθοριστική σχέση πατέρα και γιου, κάτω από διάφορες συνθήκες, ήτοι στο πλαίσιο μιας ασφυκτικά θρησκευόμενης οικογένειας (Έντμουντ Γκος), όταν ζυγώνει ο θάνατος (Φίλιπ Ροθ) ή μέσα στο Άουσβιτς (Ελί Βιζέλ), αναρωτιέται για τη διφορούμενη σημασία του μυστικού στη ζωή μας, διαβάζοντας μια νουβέλα του Στέφαν Τσβάιχ, αναζητάει παντού την ιαματική δύναμη της καλοσύνης. Τα έργα για τα οποία γίνεται λόγος δεν είναι όλα αριστουργήματα, αλλά αυτό δεν έχει μεγάλη σημασία για τον αναγνώστη μυθιστορημάτων, αρκεί βεβαίως να έχει συνείδηση των μεγεθών.
Οι συγγραφείς των βιβλίων που συζητιούνται, σε συντομότερα ή εκτενέστερα κείμενα, είναι οι εξής: Σβετλάνα Αλεξίεβιτς, Ααρών Άππελφελντ, Χάινριχ Μπελ, Μαργκαρέτε Μπούμπερ-Νόυμαν, Αλμπέρ Καμύ, Χάουαρντ Φαστ, Χόρχε Γκαλάν, Έντμουντ Γκος, Γκράχαμ Γκρην, Μισέλ Ουελμπέκ, Μαξίμ Λέο, Πρίμο Λέβι, Κλαρίσε Λισπέκτορ, Σόμερσετ Μωμ, Ίαν ΜακΓιούαν, Άμος Οζ, Μέριλιν Ρόμπινσον, Φίλιπ Ροθ, Γιόζεφ Ροτ, Λέων Τρότσκι, Ελί Βιζέλ, Στέφαν Τσβάιχ.
Τρεις φιλικοί, έπαρχοι στην Άνδρο 1 × €14.40
Όπλα Μαθημαζικής Καταστροφής 1 × €22.50
Σχετικά με την κομμούνα του Παρισιού 1 × €14.40
Καλλίμαχος και Χρυσορρόη 1 × €19.10
Η Ελένα ξέρει 1 × €13.50
Το θεώρημα του παπαγάλου 1 × €22.05
Αιολική γη 1 × €24.50
Αφανισμός 1 × €20.00
Μικρές αυτοκρατορίες 1 × €12.60
Ένας κόσμος γεμάτος… Ντίκενς 1 × €14.00
Το οχυρό 1 × €13.50Περί λόγου, τέχνης και ζωής 1 × €17.70Υποσύνολο: €208.25
