€10.00
Η Εύα —μια ανήσυχη φοιτήτρια του τμήματος πλατωνικής φυσικής του πανεπιστημίου των καθαρών επιστημών (οι ονομασίες δικές της)— καταλαμβάνεται κάποια στιγμή από την «αμαρτωλή» περιέργεια του πραγματικού κόσμου και αποφασίζει να δραπετεύσει για λίγο από τα υψίπεδα της καθαρής θεωρίας, στα οποία κινείται η σχολή της, και να αφήσει την περιέργειά της να την οδηγήσει. Και ξεκινά τις αναζητήσεις της από τον έναστρο ουρανό. Θέλει ν’ αφεθεί στην παράξενη έλξη που αισθάνονταν πάντα οι άνθρωποι γι’ αυτόν και υπήρξε η κινητήρια δύναμη για να γεννηθεί η ιδέα της νομοκρατούμενης φύσης πρώτ’ απ’ όλα και η ίδια η επιστήμη στη συνέχεια.
Τούτο το βιβλίο δεν είναι παρά η ιστορία της Εύας και τριών φίλων-συμφοιτητών της που μοιράζονται τους προβληματισμούς της και πραγματοποιούν μαζί της ένα εξερευνητικό ταξίδι στον έναστρο ουρανό με μόνο εφόδιο στις αποσκευές τους τη στοιχειώδη λυκειακή μηχανική και οδηγό τα ερωτήματα που οι ίδιοι θέτουν στη διαδρομή.
Στη μάθηση —όπως και στην επιστήμη— πιο σπουδαίες είναι οι ερωτήσεις, όχι οι απαντήσεις: αυτό θα είναι το αγαπημένο τους σύνθημα στην πορεία. Το «δαγκωμένο μήλο που πέφτει» —το βιβλικό μήλο και το μήλο του Νεύτωνα μαζί— είναι το σκίτσο που θα εμπνευστεί η Εύα για να συμβολίσει το μόνο αυθεντικό κίνητρο της επιστήμης και της μάθησης: την έμφυτη περιέργεια του είδους μας για τον κόσμο. Για την Εύα, συμβολίζει επίσης το δημιουργικό σχολείο στο οποίο ονειρεύεται κάποτε να διδάξει.
Γραμμένο —στο μεγαλύτερο μέρος του— σε διαλογική μορφή, το βιβλίο απευθύνεται σε ανήσυχους εκπαιδευτικούς, σε πολίτες με γνήσιο ενδιαφέρον για την επιστήμη και, βέβαια, σε μαθητές ή φοιτητές που ασφυκτιούν —όπως κι οι ήρωες του βιβλίου— μέσα στη στειρότητα του τρόπου διδασκαλίας της επιστήμης στη χώρα μας.
Τα βασικά μέρη του βιβλίου είναι:
Αυτό το βιβλίο επιχειρεί να φωτίσει τη σκηνή της Γεθσημανή σε όλες τις πτυχές της. Γιατί όμως να επιστρέψουμε στη νύχτα της Γεθσημανή; Κυρίως, γιατί να το κάνει αυτό ένας ψυχαναλυτής; Η απάντηση για μένα –ή, καλύτερα, σε μένα τον ίδιο– είναι ξεκάθαρη: Γιατί, μέσω αυτής της σκηνής, το βιβλικό κείμενο μιλάει για τον άνθρωπο με τρόπο ριζοσπαστικό, αγγίζει την ουσία της ανθρώπινης συνθήκης, της συνθήκης «χωρίς Θεό», την ευθραυστότητα του ανθρώπου, την έλλειψή του, την αγωνία του. Οι πληγές της εγκατάλειψης και της προδοσίας, η πληγή του αναπόφευκτου θανάτου δεν είναι, άραγε, οι πιο βαθιές πληγές που καλείται να αντέξει;
Δεν έχει ανάγκην εκτεταμένου προλόγου αυτό το επιμύθιον. Αφού ετερματίσαμε την “Ιστορίαν του Πολιτισμού” εις το έτος 1789, εδιαβάσαμε πάλιν από την αρχήν τους δέκα τόμους, με την πρόθεσιν να πραγματοποιήσουμε μίαν αναθεώρησιν του όλου έργου, η οποία πολλά θα διώρθωνε λάθη, οφειλόμενα άλλα εις παράλειψιν, άλλα εις εσφαλμένα δεδομένα, άλλα εις το τυπογραφείον. Κατά την αναθεώρησιν αυτήν επεσημάναμε ωρισμένα γεγονότα και εκρατήσαμε σημειώσεις υπό μορφήν σχολίων, που θα ημπορούσαν να φωτίσουν την παρούσαν κατάστασιν πραγμάτων, τας προοπτικάς των πιθανών εξελίξεων εις το μέλλον, την φύσιν του ανθρώπου, την συμπεριφοράν των κρατών. (Αι εντός του κειμένου αναφοραί εις διαφόρους τόμους της “Ιστορίας” παρέχονται όχι ως παραπομπαί εις αυθεντικάς πηγάς, αλλ’ ως παραδείγματα ή διαφωτιστικαί περικοπαί, που μας ήλθαν απλώς εις τον νουν). Απεφύγαμε οριστικά συμπεράσματα, μέχρις ολοκληρώσεως της όλης επισκοπήσεως, αλλά, χωρίς αμφιβολίαν, αι εκ των προτέρων αντιλήψεις μας επηρέασαν αυτήν ταύτην την επιλογήν του τοιούτου διαφωτιστικού υλικού. Καρπός, πάντως, της όλης αυτής εργασίας είναι η παρούσα μελέτη. Επαναλαμβάνει πολλάς απόψεις, τας οποίας ημείς ή άλλοι προ ημών έχουν ήδη διατυπώσει. Επιδίωξίς μας δεν είναι η πρωτοτυπία, αλλά η ολοκλήρωσις. Προσφέραμε εδώ μίαν γενικήν εποπτείαν της ανθρώπινης εμπειρίας και όχι μίαν προσωπικήν αποκάλυψιν.
Και εδώ, όπως τοσάκις και εις το παρελθόν, οφείλομε να εκφράσωμε τας θερμάς ευχαριστίας μας δια την βοήθειαν και την συνεργασίαν που μας προσέφερε η κόρη μας Έθελ.
«Δεν ανήκω σε κανένα κόµµα και σε καµιά πολιτική οργάνωση. Δεν είµαι µέλος καµιάς εκκλησίας. Δεν είµαι οπαδός καµιάς θρησκείας. Όπως το ’χω ξαναπεί, Δεσµώτης τήδε ίσταµαι τοις ένδον ρήµασι πειθόµενος. Έχοντας περάσει από τα ξερονήσια και τις φυλακές, νιώθω πως είµαι συγκρατούµενος όχι µόνο µε όσους υποφέρουν στα φασιστικά στρατόπεδα, µα και µε όσους βασανίζονται στο Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ. Νιώθω αλληλέγγυος και συνυπεύθυνος µε όσους αγωνίστηκαν, αγωνίζονται και θα αγωνιστούν εναντίον όλων των τυράννων, εστεµµένων και τραγιασκοφόρων, εναντίον όλων των δεσποτών, γαλονάδων και ρασοφόρων». Από τα «Ένδον ρήµατα»
Δεκατρία κείµενα µε σκέψεις και απόψεις. Για την ορθογραφία, για την έκφραση και το θέµα στη λογοτεχνία, για τις µεταφράσεις, για τους ποιητές και τα βραβεία· για τον Μαγιακόβσκι και τον Έρενµπουργκ, για τη σοβιετική σκέψη· για την πολιτική. Κείµενα δηµοσιευµένα σε διάστηµα σαράντα χρόνων (1937-1975), στα περιοδικά «Νεοελληνικά Γράµµατα», «Καλλιτεχνικά Νέα», «Καινούρια Εποχή», «Επιθεώρηση Τέχνης», «Εποχές» κ.ά., στα οποία ο συγγραφέας του Κιβωτίου συµπεριέλαβε ένα θεατρικό έργο και ένα σενάριο, όλα παραδείγµατα της αδογµάτιστης σκέψης του.
Ο τόμος αυτός είναι καρπός έντεκα συναντήσεων και συζητήσεων του Σταύρου Ζουμπουλάκη με τον Στρατή Μπουρνάζο. Οι δυο συνομιλητές συμφώνησαν εξαρχής να συζητήσουν, χωρίς συμβατικότητες, για θέματα που τους απασχολούν.
Το βιβλίο ξεκινάει με τα καλοκαίρια των παιδικών χρόνων και την περίοδο των σπουδών του Ζουμπουλάκη στην Αθήνα και στο Παρίσι, με τα διαβάσματα και τους δασκάλους του. Οι δυο συζητητές μιλάνε κατόπιν για το σχολείο, όπου ο πρώτος δούλεψε χρόνια, την εμπειρία της τάξης και της διδασκαλίας, την αντίληψή του για την εκπαίδευση, για την εποχή που υπήρξε διευθυντής της Νέας Εστίας, καθώς και για τα δύο ιδρύματα των οποίων είναι σήμερα επικεφαλής: τον Άρτο Ζωής και την Εθνική Βιβλιοθήκη. Τέλος, για ζητήματα γενικότερα και μεγάλα, όπως η αρρώστια και ο πόνος, η πίστη και η θρησκεία, ο εβραϊσμός και ο αντισημιτισμός, η πολιτική και η Αριστερά, η λογοτεχνία. Αναφέρονται σε προσωπικότητες γοητευτικές, όπως ο Άγγελος Ελεφάντης, ο Κορνήλιος Καστοριάδης και ο Ζήσιμος Λορεντζάτος.
Συζητώντας, ο Σταύρος Ζουμπουλάκης και ο Στρατής Μπουρνάζος βουτάνε στα βαθιά, αλλά και πλατσουρίζουν στον αφρό, στα καθημερινά. Πετάγονται, έτσι, κατά τη φράση του Βάρναλη (που χρησιμοποιεί και ο Παλαμάς για να εγκωμιάσει την ποίηση του πρώτου), “από την καβαλίνα του δρόμου στην κορφή της διπλανής ροδακινιάς”.
Χρονολογία Έκδοσης Νοέμβριος 2020
Αριθμός σελίδων 640
Διαστάσεις 21×14
ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗ 1 × €25.20
Η Ελένα ξέρει 1 × €13.50
Φυγή στο σκοτάδι 1 × €9.50
Τα πολλά πρόσωπα του Ροδόλφου Μπάτη 1 × €10.80
Δημήτρης Ρουμελιώτης+CD 1 × €20.70
ΒΑΡΔΑ ΦΟΥΡΝΕΛΟ 1 × €18.00
Ο Άνταμ Σμιθ στο Πεκίνο 1 × €20.90Η νύχτα της Γεθσημανή 1 × €9.90Υποσύνολο: €128.50
