€15.00
έκδοση του 1995
Οι λόγοι για τους οποίους ξεχωρίζουμε και αγαπάμε έναν δημιουργό σ’ έναν συγκεκριμένο χώρο τέχνης δεν είναι πάντα -ούτε όλοι- ευδιάκριτοι, και για τους άλλους αλλά και για μας. Επιπλέον, τις περισσότερες φορές δεν μένουν αμετακίνητοι. Στο πέρασμα του χρόνου το άθροισμά τους αυξομειώνεται, ορισμένες φορές αλλάζει και η δυναμική μεταξύ τους, τέλος συμβαίνει να αδυνατίζουν ή να δυναμώνουν. Σχετίζονται με πράγματα που διαπλέκονται τόσο έντεχνα ώστε είναι αδύνατον να απομονώσουμε κάποιον, και βέβαια έχουν να κάνουν με το είδος της τέχνης που μας αρέσει περισσότερο ή που ασκούμε εμείς οι ίδιοι. Εδώ ακριβώς ο Τ. Σ. Έλιοτ αναγνωρίζει τον ρόλο του συνηγόρου μάλλον παρά του δικαστή.
Αν το δεχτούμε αυτό, οδηγούμαστε αναπόφευκτα σε ό,τι αποκαλούμε προσωπικό γούστο, είτε πρόκειται για είδος φαγητού π.χ. είτε για μορφή τέχνης.
Η εκτέλεση της συνταγής, με άλλα λόγια η τεχνική, που επικυρώνεται μόνο μετά το γεγονός, εξαρτάται από δεξιότητες, εμπειρίες, ευαισθησία, κι ένα σωρό άλλα ασφαλώς, ίσως ακόμη και από την ηθική, στην ευρύτερη έννοια της λέξης.
Διάλεξα λοιπόν να ανθολογήσω τον Νίκο Καχτίτση για καθαρά προσωπικούς λόγους, και μ’ αυτό εννοώ κυρίως δύο διαφορετικά πράγματα: Πρώτον, την αγάπη μου για το έργο του, τον θαυμασμό και την έκπληξη που μου προκαλούσε και μου προκαλεί πάντα η φαντασία του, η δαιδαλώδης ανέλιξή της και ο ιστός της που, ενώ πλέκεται γύρω σου συστηματικά και υπομονετικά, αντί να σε παγιδεύσει σε ελευθερώνει. Ακόμα, όσα παραλείπει κι όσα κρατάει με επιμονή, το ενδιάμεσο, ακροθιγές χιούμορ και η ειρωνεία της, και τέλος το γεγονός ότι εγώ τουλάχιστον δεν μπόρεσα να ανακαλύψω τον ευκρινή πρόγονό της στην ελληνική πεζογραφία ούτε, ακόμα τώρα, να αφουγκραστώ τον απόηχό της.
Δεύτερον, μια σύντομη αλληλογραφία που κρατήσαμε δύο χρόνια προτού πεθάνει, το 1968, χάρη στην οποία έμαθα πράγματα σε μια ηλικία που τα χρειάζεται. Πολύς καιρός πέρασε από τότε. Αλλά η επικοινωνία που εξασφαλίζει κάποτε η λογοτεχνία δεν θα άξιζε και πολλά αν περιοριζόταν από το απλό γεγονός του θανάτου. Εξάλλου, πρόκειται πράγματι για γεγονός, με την οριστική και αμετάκλητη έννοια που του αποδίδουμε; Ξαναδιαβάζοντας μιαν ακόμη φορά επιστολές και βιβλία, με τη γραμμή που ενώνει τους χρόνους άλλοτε θλιβερά ατέρμονη κι άλλοτε απροσδόκητα λιτή και σύντομη, μου ήρθε να το ρωτήσω κι αυτό…
Δεν θα πω εδώ γιατί πιστεύω ότι οι αγάπες μας μπορεί να αφορούν και άλλους, απαριθμώντας λόγους κι εκτιμήσεις. Ο άλλος -ο αναγνώστης εν προκειμένω- έχει κι αυτός τα δικαιώματά του, καθώς μάλιστα, σε τούτη τη σειρά, φανερά το πρόσωπό του συγχέεται με το πρόσωπο του ανθολόγου. Η πρόταση ελπίζω ότι μπορεί να λειτουργήσει σαν υποκατάσταση. Το δήθεν συμπαγές και κεντρομόλο εγώ, δεν ισχύει πια ούτε για την ανάγνωση της εικόνας αλλά ούτε και για τη δημιουργία της
Μια πρωτότυπη ανθολογία με άξονα τον έρωτα στο έργο του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, μια μικρή ξενάγηση σ’ ένα τεράστιο έργο που εν πολλοίς παραμένει άγνωστο στο ελληνικό κοινό.
Χίλιες ερωτικές στιγμές μοιρασμένες σε τριάντα ενότητες με μότο μικρά ισοδύναμα από την ελληνική γραμματεία, όπου κάθε ενότητα μπορεί είτε να διαβαστεί σαν μια ποιητική σουίτα ή σαν ένας αντιστικτικός διάλογος είτε να παρασταθεί σαν θεατρικός μονόλογος ή σαν δρώμενο διονυσιακού χορού.
Αβυσσαλέο το ερωτικό πάθος στο έργο του Ισπανού ποιητή, με την υπερθυμία στο χείλος και τον σπαραγμό στο βάθος της αβύσσου ταυτόχρονα, από τα τέσσερα στοιχεία της φύσης -φωτιά, αέρα, νερό, γη- παράγει το κράμα του φεγγαριού και την άλλη του όψη, το μαχαίρι.
Κυρίαρχος ο αισθησιασμός, και καθαρός από οποιαδήποτε χυδαιότητα ή ποταπή λαγνεία, περιφρουρεί το δικαίωμα της σάρκας να ποθεί και να ποθείται, παράλληλα με το δικαίωμα της ψυχής να αγαπά και να αγαπιέται, αλλά και να παρηγορεί τον ανέφικτο έρωτα.
Χίλιες ποιητικές στιγμές που θα κάνουν πολλές φορές τον αναγνώστη να σκεφτεί για τον Φεδερίκο μας:
«Τι αηδονάκι ήταν αυτό στα ξόβεργα του κόσμου;».
ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ
Του Παναγιώτη Γεωργουδή
Από το σημείωμα για τη συλλογή του Βασίλη Βασιλικού.
Το επιχειρείν και το κερδίζειν απαρέμφατα φθοράς και διαφθοράς συντρίβουν το πρόσωπο του φιλοσοφείν- ?Ολα αυτά, μας προετοιμάζουν για την μεγάλη πανδαισία του “Πέραν”, όπου ο δεκαπεντασύλλαβος συναντά το άλλο μεγάλο ποίημα την “Αμοργό” και κει ξεφαντώνει το γλέντι. Δροσιά ελπίδας, ανακούφιση, άλλος αγέρας φύσηξε στα καπνισμένα πνευμόνια μου, είμαι στη Θάσο, το γενέθλιο νησί, και μ` ανεβάσατε στο Υψάριον Όρος στον Ταΰγετο, στον Ψηλορείτη.
Εύγε σας και πολλά- πολλά πάλι χρόνια σας πολλά.
Με αγάπη
Βασίλης Βασιλικός
“Η ομιλία είναι εξ υπαρχής διαλογική, απευθύνεται αυθόρμητα σε ένα Εσύ, αλλά η αδυναμία επικοινωνίας είναι επίσης μια πραγματικότητα: είμαστε αναγκασμένοι να συνομιλούμε μέσω γλωσσικών πλεγμάτων, η ίδια η γλώσσα είναι ένα πλέγμα. Ίσως μόνον με αυτόν τον ατελή τρόπο να είναι δυνατή μια συνομιλία”. (Alfred Kelletat, Accesus zu Celans “Sprachgitter”, 1966) Όταν ένας Γάλλος μεταφραστής ρώτησε τον Τσέλαν ποιον δρόμο έπρεπε να ακολουθήσει για να αποκρυπτογραφήσει και να κατανοήσει το έργο του, εκείνος του απάντησε: “Μην μπαίνετε προς το παρόν στον κόπο να κατανοήσετε· να διαβάζετε και να ξαναδιαβάζετε και τότε το ποίημα θα ανοιχθεί από μόνο του”. Με το “Γλωσσικό πλέγμα” ο Τσέλαν πραγματοποιεί μια στροφή προς μια πιο “γκρίζα γλώσσα”. Το ποίημα, και κατ’ επέκταση ολόκληρη η ποιητική συλλογή, εμφανίζεται ως ένα γλωσσικό πλέγμα, όμοιο με το κρυσταλλικό πλέγμα, με διάκενα τα οποία αποτελούν αναπόσπαστα μέρη της συνολικής δομής και αφήνουν χώρο για μια συνάντηση με τον Άλλον. “Η μορφή του ποιήματος”, λέει ο Τσέλαν, “δεν είναι εδώ και πολύ καιρό πια μόνον οι στίχοι και οι στροφές του […], ένας μεγαλύτερος λευκός χώρος καθορίζει πλέον τα περιγράμματα”. Με άλλα λόγια, η γλώσσα νοηματοδοτείται πλέον όχι μόνο απ’ όλα όσα καταγράφονται αλλά και απ’ όσα παραλείπονται ή αποσιωπούνται. Ακόμα και η ανάσα του ποιητή, οι παύσεις, οι σιωπές του, ανήκουν στο γλωσσικό σώμα του ποιήματος και του προσδίδουν μια άλλη, παράδοξη σημασία, μακριά από τις συμβάσεις της καθιερωμένης γλώσσας. Στην ανάσα και κυρίως στις παύσεις της, στις άνω τελείες και στα μεσοδιαστήματα, και γενικά στη στίξη, “γίνεται αισθητή η κατεύθυνση και η μοίρα του άλλου μέσα στη σιωπή, μπορεί να ολοκληρωθεί η συνάντηση με τον Άλλο”. Ο Πάουλ Τσέλαν συγκαταλέγεται σήμερα παγκοσμίως στους μεγαλύτερους ποιητές του 20ού αιώνα. Στην προσπάθειά του να εκφράσει “αυτό που συνέβη”, διεύρυνε τα όρια της γερμανικής γλώσσας και κατέδειξε τις δυνατότητές της στον τομέα της ποίησης μετά το Άουσβιτς και τη Χιροσίμα.
Αιολική γη 1 × €24.50
Το σπίτι της σιωπής 1 × €18.00
Στη φωλιά του ιππόκαμπου 1 × €15.00
Άρωμα πάγου 1 × €16.20
Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ! 1 × €20.00
Ο Τζίμης στην Κυψέλη 1 × €16.00
Το οχυρό 1 × €13.50
Να σου πω μια Ιστορία 1 × €14.20
Η βλάβη – Το τούνελ – Ο σκύλος 1 × €10.00
Αφέντες και Δούλοι 1 × €20.00
Το Μαύρο Βιβλίο 1 × €20.70
Η Ελένα ξέρει 1 × €13.50Πέραν 1 × €9.00Υποσύνολο: €210.60
