Stricimo
Πίσω στην Αρχική
JAMES HENRY

ΤΟ ΣΤΡΙΨΙΜΟ ΤΗΣ ΒΙΔΑΣ

Το κείμενο αυτό θεωρείται το αριστούργημα του πολυγραφότατου αμερικανού συγγραφέα Henry James. Γιατί όμως; Για το θέμα της; Ή για τον τρόπο με τον οποίο ο συγγραφέας της περιστρέφεται γύρω από ένα μυστικό μέχρι να το διαπεράσει, σαν μια βίδα που εισχωρεί προοδευτικά σ’ ένα υλικό; Ποια είναι η ιστορία που διηγείται ο Henry James; Είναι η ιστορία δυο νεαρών παιδιών που, ορφανά από γονείς ζούνε σ’ ένα πύργο στην εξοχή υπό την επίβλεψη μιας γκουβερνάντας ανίκανης να αντιμετωπίσει τα φαντάσματα των παλιών υπηρετών του πύργου που έρχονται να καλέσουν τα παιδιά στον εκφαυλισμό και στο θάνατο; Ή μήπως είναι η ιστορία της αφηγήτριας, νεαρής γκουβερνάντας αυστηρών αρχών, που οι χυμοί της νεότητάς της οδηγούν σε μια παθογενή ψευδαίσθηση και της οποίας η πίεση στην οποία υποβάλλει τα παιδιά για να αποσπάσει το μυστικό τους καταλήγει στο να σπρώξει το ένα από τα δύο στο θάνατο;
Η πλοκή είναι σφιχτοδεμένη, η αφήγηση δουλεμένη αριστοτεχνικά, τα μυθιστορηματικά πρόσωπα παίρνουν σάρκα και οστά, η όλη ατμόσφαιρα αναδύει ένα περίεργο ρίγος δυσφορίας, γίνεται αποπνικτική: διότι εδώ το φανταστικό εισβάλλει στην καθημερινότητα και επιβάλλεται ως μία πιθανή εκδοχή της πραγματικότητας.
“Το σημαντικό”, έγραφε ο Henry James στα Σημειωματάριά του, “είναι να παρουσιάσει κανείς το θαυμαστό και το παράξενο περιοριζόμενος σχεδόν αποκλειστικά στο να δείξει την αντανάκλασή τους πάνω σε μιαν ευαισθησία, αναγνωρίζοντας ότι το κυριότερο στοιχείο συνίσταται σε κάποια δυνατή εντύπωση που προκαλούν και η οποία γίνεται έντονα αισθητή”. Ίσως εδώ να βρίσκεται και το κλειδί της επιτυχίας αυτής της θαυμάσιας αφηγηματικής γραφής.
Την έκδοση του κειμένου συνοδεύει ένα δοκίμιο του Maurice Blanchot και εργοβιογραφία του συγγραφέα. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

“Υπάρχουν όλα τα στοιχεία και καταρχάς το κυριότερο: παιδιά που συνδέονται με μια κυριαρχική σχέση προς τα πρόσωπα που τα κυνηγούν, που τα προσελκύουν, με την ανάμνηση του κακού, προς αυτόν το χώρο όπου θα πρέπει να χαθούν και το χειρότερο: τα παιδιά αυτά είναι διεστραμμένα, είναι όμως επίσης και αθώα (“όσον καιρό τα παιδιά κρατούνται μακριά από τα φαντάσματα, διασώζονται”). Από αυτό το μοτίβο ο James θα αντλήσει ένα από τα σκληρότερα εφέ του: το διφορούμενο αυτής της αθωότητας, αθωότητα που είναι η καθαρότητα του κακού μέσα τους, το μυστικό της τελειότητας του ψέματος που κρύβει το κακό από τα τίμια πρόσωπα που τα περιβάλλουν, που είναι όμως επίσης η καθαρότητα στην οποία μετατρέπεται το κακό μόλις τα αγγίσει, η αδιάφθορη αθωότητα που αντιπαραθέτουν στο πραγματικό κακό, το κακό των μεγάλων, ή ακόμα το αίνιγμα των μυστηριακών εμφανίσεων που οι άλλοι τους αποδίδουν, η αβεβαιότητα που βαραίνει την ιστορία και που γεννά αμφιβολίες μήπως δεν την προβάλλει ολόκληρη επάνω τους το παραλογισμένο πνεύμα της παιδαγωγού τους που τα τυραννά με τις δικές της μανίες μέχρι θανάτου.” (

Προσθήκη στη λίστα επιθυμιών
, JAMES HENRYΆγραΚοσμάς Πολίτης