€10.00
Σε αυτή τη σειρά φιλοσοφικών, κοινωνιολογικών και αισθητικών δοκιμίων, ο συγγραφέας πραγματεύεται Θέματα πού αφορούν στον πυρήνα του νεοελληνικού πολιτισμού, την αποστολή της παιδείας, την ηθική κρίση. Προβαίνει επίσης σε αναλύσεις με αφετηρία τον στοχασμό του Άγγ. Τερζάκη, καθώς και την ποίηση των Γ. Σεφέρη και Κ. Καβάφη. Οι κίνδυνοι, από τους οποίους απειλείται το σύστημα αξιών στον κόσμο της τεχνολογίας, αποτελούν πρόκληση για τον πνευματικό άνθρωπο, πού έχει χρέος να συνειδητοποιήσει την κρισιμότητα της ιστορικής ώρας “με βλέμμα πού δεν είναι το ευθύ βλέμμα των καθημερινών διαστάσεων, αλλά το λοξό βλέμμα των ιστορικών προοπτικών, το βαθύ και διαπεραστικό βλέμμα της ευθύνης έναντι του πεπρωμένου”.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: Καλή
Διαθεσιμότητα: 1 σε απόθεμα
Στο πρώτο κείμενο, ο Ζιράρ συμπυκνώνει τη θεωρία της μιμητικής επιθυμίας, που αποτελεί τη δική του συνεισφορά όχι μόνο στην κριτική της λογοτεχνίας -αυτό θα ήταν ένα πολύ στενό πλαίσιο-, αλλά και στην ιστορία της βίας, της θρησκείας και της επιθυμίας. Φραγμός στην ανθρώπινη επιθυμία δεν υπάρχει; όσα επιδιώκει ένα μεμονωμένο μέλος της κοινότητας μπαίνουν στο στόχαστρο των υπολοίπων. Και ακριβώς επειδή οι άλλοι τα εποφθαλμιούν, εκείνος τα λατρεύει διπλό. Διαφαίνεται εδώ το περίφημο “μιμητικό τρίγωνο”, που συνδέει τον επιθυμούντο, το επιθυμούμενο αντικείμενο και τον μεσολαβητή-πρότυπο.
Το δεύτερο κείμενο αφορά ένα γνωστό από τη βιβλιογραφία συνέδριο στο οποίο συμμετείχε ο Ζιράρ, αλλά ταυτόχρονα την άγνωστη εν πολλοίς συνάντησή του με τον Κορνήλιο Καστοριάδη. Στο Δεκαήμερο του Σεριζύ, με θέμα την “Αυτοοργάνωση”, οι δυο τους συγκρούονται για την ενδεχομενικότητα στις ανθρώπινες υποθέσεις. Ο καθολικός Ζιράρ -ο ίδιος τοποθετεί τη μεταστροφή του από τον σκεπτικισμό στον χριστιανισμό το 1958- απέναντι στον μαχητικό άθεο Καστοριάδη. Ο αφηγητής του Ιερού εντός της κοινωνίας απέναντι στον εισηγητή της αυτονομίας, που εξορίζει τη θρησκεία. Ο ντετερμινιστής, που αναζητά υπεριστορικούς κανόνες για τη θέσμιση των κοινωνιών, και ο υπέρμαχος του πολιτικού αναστοχασμού και της πράξεως.
έκδοση του 1977
Να, για ν’ αρχίσουμε, μερικές εικόνες: είναι το μερίδιο της τέρψης που ο συγγραφέας προσφέρει στον εαυτό του τελειώνοντας το βιβλίο του. Πρόκειται για μια τέρψη γοητείας (και κατά συνέπεια αρκετά εγωιστική). Έχω κρατήσει μόνο τις εικόνες που με συγκλονίζουν, χωρίς να ξέρω το γιατί (η άγνοια αυτή είναι χαρακτηριστικό της γοητείας, κι ό,τι πω για κάθε εικόνα δεν θα είναι παρά φανταστικό).
Ωστόσο, θα πρέπει να το παραδεχτώ, μόνον οι εικόνες της νιότης μου με γοητεύουν. Η νιότη μου δεν ήταν δυστυχισμένη, κι αυτό χάρη στη στοργή που με περιέβαλλε. Ήταν όμως αρκετά άχαρη, εξαιτίας της μοναξιάς και της υλικής σφίξης. Δεν είναι λοιπόν η νοσταλγία κάποιας ευτυχισμένης εποχής που με κάνει να στέκομαι μαγεμένος μπροστά σ’ αυτές τις φωτογραφίες, αλλά κάτι πιο συγκεχυμένο.
Όταν ο ρεμβασμός (η έκπληξη) συνθέτει την εικόνα σαν κάτι το ξεχωριστό, όταν τη μετατρέπει σε αντικείμενο μιας άμεσης απόλαυσης, δεν έχει πια καμιά σχέση με τη σκέψη -ακόμα κι αν αυτή είναι ονειροπόλα- μιας ταυτότητας. Ταράζεται και μαγεύεται από ένα όραμα που δεν είναι καθόλου μορφολογικό (δεν μοιάζω ποτέ με τον εαυτό μου), αλλά μάλλον οργανικό. Καθώς περικλείνει όλο το γονεϊκό πεδίο, η εναλλαγή των εικόνων δρα σαν ένα μέντιουμ και με βάζει σ’ επαφή με το «Εκείνο» του σώματός μου. Γεννά μέσα μου κάτι σαν χαύνο όνειρο, που οι ενότητές του είναι δόντια, μαλλιά, μύτη, λιγνάδα, γάμπες με κάλτσες μακριές, που δεν είναι δικές μου, χωρίς όμως και να ανήκουν σε κανέναν άλλον εκτός από μένα: να με λοιπόν σε κατάσταση ανησυχητικής οικειότητας: βλέπω τη ρωγμή του υποκειμένου (εκείνο ακριβώς για το οποίο το ίδιο το υποκείμενο δεν μπορεί να πει τίποτε). Έτσι η φωτογραφία της νιότης είναι συγχρόνως πολύ αδιάκριτη (είναι το μέσα σώμα μου που παραδίδεται για ανάγνωση) και πολύ διακριτική (δεν μιλάει για «μένα»).
Δεν πρόκειται, επομένως, να βρούμε εδώ παρά μόνο τις εικονίσεις μιας προϊστορίας του σώματος -ανακατεμένες με το οικογενειακό μυθιστόρημα- του σώματος αυτού που πορεύεται προς την εργασία, την απόλαυση της γραφής.
Μυστικισμός… πλάνη ή αλήθεια; Τι είναι η μυστική εμπειρία; Είναι αυθεντική, αξιόπιστη, έγκυρη; Γιατί τη μελετούν σε μεγάλα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της; Ποια η σχέση της με εγκεφαλικές διεργασίες;
Σατόρι, Νιρβάνα, Κένσο, επιφοίτηση, Άκτιστον Φως, γιόγκι, αγιορείτες μοναχοί, Βούδας: Επί χιλιετίες η μυστική εμπειρία ήταν το αποκλειστικό προνόμιο των επιλέκτων: των σαμάνων, των μάγων-θεραπευτών, των ζηλωτών του Θείου και εκείνων των φιλοσόφων που αποζητούσαν εξωλογική γνώση της απόλυτης πραγματικότητας. Σήμερα, με την σχετικά εύκολη πρόσβαση σε ψυχοτρόπες ουσίες, ο καθένας, σχεδόν, έχει την δυνατότητα να αποκτήσει αυτή την εμπειρία και το γεγονός γεννά την υποψία ότι η μυστική γνώση δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια ψευδαίσθηση.
Ο Ανδρέας Κ. Παπανικολάου, παγκοσμίως γνωστός νευροεπιστήμονας, προχωρά πέρα από τις παραδοσιακές φιλοσοφικές και θεολογικές ερμηνείες των μυστικών φαινομένων και, προσεγγίζοντας επιστημονικά τις σχετικές μαρτυρίες και τα αποτελέσματα πειραμάτων, επισημαίνει τα κοινά στοιχεία των μυστικών εμπειριών εξετάζοντας εάν πρόκειται για υποκειμενικές κατασκευές-προϊόντα παράτυπων νευροχημικών, νευροφυσιολογικών ή ψυχοπαθολογικών παραγόντων ή για πηγές αυθεντικής γνώσης.
Ο Πλάτων ανήκει σ’ εκείνες τις κοσμοϊστορικές προσωπικότητες, που με τις ιδέες τους έχουν ακαταπόνητα ασχοληθεί οι σοφοί όλων των χρόνων και όλων των ειδών, και που εξακολουθούν εν τούτοις να ερεθίζουν πάντα το ενδιαφέρον των ειδικών και του μορφωμένου κοινού. Γύρω απ’ αυτόν έχει δημιουργηθεί μια εξαιρετικά πλούσια σε έκταση φιλολογία πρέπει λοιπόν μια νέα συγγραφή για τον Πλάτωνα να θεμελιώσει πρώτα το δικαίωμα της ύπαρξής της. Ας επιτραπεί σ’ αυτήν εδώ την εργασία, για τη δικαίωσή της, να επικαλεστεί του λόγους του Windelband: «Οι μεγάλες μορφές της ανθρώπινης ιστορίας μοιράζονται με τα μεγάλα δημιουργήματα της ανθρώπινης Τέχνης το ύψιστο προνόμιο: είναι ανεξάντλητες», με τούτο ακριβώς το νόημα «ότι συχνά αρκεί η παραμικρότερη μετατόπιση από τη θέση που τις βλέπομε, μια μικρή αλλαγή του φωτισμού, για να γίνουν ορατά μερικά σημαντικά περιγράμματά τους, που με αυτό τον τρόπο δεν είχαν ακόμη έως τώρα αναφανεί». Ακριβώς μια τέτοια μετατόπιση του εποπτικού σημείου θα επιχειρήσει αυτή η πραγματεία.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: Καλή
Μια νύχτα στο Μουσείο της Ακρόπολης 1 × €10.00
Αφανισμός 1 × €20.00
Η Ελένα ξέρει 1 × €13.50
Τα ποιήματα 1967-2007 1 × €18.00
Ο Μούργος (1) 1 × €6.00
Η απατηλή ζωή των ενηλίκων 1 × €17.00
Βάρδια 1 × €15.30
1821 - Από την επανάσταση στο κράτος 1 × €20.00
Το εμβατήριο του Ραντέτσκυ 1 × €20.70
Τρεις φιλικοί, έπαρχοι στην Άνδρο 1 × €14.40Υποσύνολο: €154.90
