€9.00
Το πορτραίτο φανερώνει την ψυχική διάθεση του καλλιτέχνη έναντι του εικονιζόμενου, όχι την ψυχή του εικονιζόμενου. Η προσωπογραφία μάλιστα από φωτογραφία επιτρέπει στον ζωγράφο να διαβάσει με πολύ μεγαλύτερη ελευθερία το πρόσωπο αυτού τον οποίο ζωγραφίζει και να το ερμηνεύσει μέσα τη δική του ιστορία, γι’ αυτό και αποκαλύπτει περισσότερο τον ίδιο τον ζωγράφο παρά τον εικονιζόμενο. Κατατάξαμε τους εβδομήντα συγγραφείς με αλφαβητική σειρά, αποφεύγοντας, όπως και οι αληθινοί αναγνώστες λογοτεχνίας, κάθε άλλη κατάταξη, με εθνικά ή ιστορικά κριτήρια.
Διαθεσιμότητα: Διαθέσιμο κατόπιν παραγγελίας
«Οι πίνακες της Μαρίας Φιοράκη, του Λευτέρη Κανακάκη, του Θωμά Φανουράκη και πολλών άλλων επωνύμων καλλιτεχνών, στο εξής θα είναι προσιτοί σε όλους τους συμπολίτες μας, και στο φιλόμουσο κοινό εν γένει. Με αφετηρία δε αυτό το πρώτο σύνολο πινάκων, βάσιμη είναι η ελπίδα μας ότι σύντομα θα συντελεσθεί ένας ουσιαστικός εμπλουτισμός του, κυρίως μέσω δωρεών. Εμείς, ως Δήμος Ηρακλείου, έχουμε πια εξασφαλίσει την ουσιαστική για αυτήν την εξέλιξη προϋπόθεση: ένα ιστορικό μνημείο στο κέντρο της πόλεως, σήμερα, και μιαν υπερσύγχρονη αίθουσα τέχνης στο υπό ανέγερσιν Πολιτιστικό Κέντρο, αύριο.» […]
Εξαιρετική κατάσταση 1994. Εξαντλημένο
Είναι σαφές ότι ως Μεσογειακοί, ως Ισπανοί, έχουμε συνείδηση του ότι ανήκουμε σε αυτόν τον μεγάλο, κοινό άξονα πολιτισμού που είναι η Μεσόγειος. Στην αρχή ο Πικάσο ζούσε στην Ισπανία, και, όταν ήρθε στο Παρίσι, επισκέφτηκε το Λούβρο, όπου είδε πολλές αρχαιότητες ελληνικές και ρωμαϊκές, αλλά και αιγυπτιακές και άλλες. Ο διάλογος με την Ελλάδα δεν αρχίζει, όμως, ακόμη. Αυτό γίνεται αργότερα, τη δεκαετία του είκοσι, με τα μπαλέτα και τις πτυχώσεις των κοστουμιών, και γίνεται πια εμφανές τη δεκαετία του τριάντα. Υπήρχαν τότε στο Παρίσι πολλοί ενδιαφέροντες Έλληνες όπως ο Ζερβός ή ο Τεριάντ (που δούλευε για τον Ζερβό), αλλά και άλλοι που είχαν εισέλθει στους παρισινούς κύκλους της διανόησης και της τέχνης. Επρόκειτο κυρίως για διανοούμενους, των οποίων οι ιδέες προκαλούσαν συζητήσεις και όλοι παθιάζονταν με αυτές. Ήταν επίσης μια εποχή, όπου παντού στην Ευρώπη ανακάλυπταν εκ νέου την Ελλάδα, όπου γινόταν ανασκαφές, κυρίως βέβαια την ανακάλυπταν ως πρότυπο, ως μοντέλο δημοκρατίας, ως μοντέλο υψηλών φιλοσοφικών ιδεών. Μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο είχαν διατυπωθεί ερωτήματα για το τι είναι ο άνθρωπος, για το πώς μπορεί να είναι τόσο βίαιος. Υπήρχαν εκατομμύρια νεκροί -ο άνθρωπος έπρεπε να γίνει πιο μετρημένος, περισσότερο σκεπτόμενος. Αυτό τους απασχολούσε όλους, όπως και τον Πικάσο. Από τη στιγμή που αναδομούσε την ιστορία της τέχνης, ήταν φυσικό να γυρίσει πίσω στο χρόνο και να εμπνευστεί από τον υποδειγματικό χαρακτήρα του ελληνικού τρόπου σκέψης. Στην αρχή έκανε πολλά ακαδημαϊκά και κλασικά έργα, αλλά μετά προσπάθησε να βρει καινούργιους τρόπους έκφρασης προσεγγίζοντας θέματα από την ελληνική μυθολογία. Αναζητούσε κάτι με το οποίο θα μπορούσε να συνδεθεί και να βρει ένα νόημα. Έτσι έπεσε πάνω στον Μινώταυρο. Σε αυτόν ο Πικάσο αναγνώρισε τον εαυτό του, γι’ αυτό ταυτίστηκε μαζί του. Στη συνέχεια, η Ελλάδα μπήκε στην καθημερινή ζωή της οικογένειάς μας…. Υπήρχαν στον περίγυρό μας όλο και πιο πολλοί Έλληνες. Η μητέρα μας μάς έφερνε στην Ελλάδα, εμένα και την Παλόμα, και μέναμε για πολύ καιρό. Η Ελλάδα ήταν σαν πατρίδα μας, σαν να γεννηθήκαμε εκεί. Νιώθαμε πολύ κοντά στους ανθρώπους, αγαπούσαμε το ελληνικό τοπίο, αυτό το τοπίο που επηρεάζει τον τρόπο σκέψης σου. Το γεγονός ότι είναι ταυτόχρονα σκληρό και όμορφο είναι πολύ έντονο… Ο αέρας είναι πολύ δυνατός, ο ήλιος είναι πολύ δυνατός… Όλα έχουν έντονο χαρακτήρα. Και αυτό σου επιτρέπει να έχεις καθαρό μυαλό. Γι’ αυτό εγώ είμαι πάντα τόσο δεμένος με την Ελλάδα.
Η έκδοση αποτελεί τον συνοδευτικό κατάλογο της ομότιτλης έκθεσης, η οποία φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού, από τις 26 Οκτωβρίου 2022 μέχρι τις 8 Ιανουαρίου 2023. Η έκθεση και η έκδοση, μέσα από έργα, σχέδια, δοκιμές και φωτογραφικό υλικό, εκκινώντας από τον άνθρωπο Γιάννη Μόραλη και τον κατεξοχήν ιδιωτικό χώρο του «εργαστηρίου» του, επιχειρούν να παρουσιάσουν τις αφετηρίες των εικαστικών του αναζητήσεων, τις πρώτες δοκιμές, αλλά και σημαντικές καμπές της μακράς δημιουργικής του πορείας.
«Ακούγοντάς τον να μιλάει, μετέχει κανείς στη δικιά του σφαιρική εικόνα του κόσμου. Είναι σαν να βλέπεις έναν θόλο αστεροσκοπείου που περιέχει όλες του τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις, όλες του τις αγάπες : τη ζωγραφική, το θέατρο με τα σκηνικά και τα κοστούμια του, τον Καραγκιόζη, και βέβαια τον Πειραιά, το σκηνικό μέσα στο οποίο μεγάλωσε. Μίλαγε σαν χείμαρρος, κι αυτό μπορεί να παραξενέψει κάποιον που δεν τον έχει ξανακούσει να μιλάει έτσι αυθόρμητα. Ο Τσαρούχης, όπως μού είπε κάποτε ένας φίλος ψυχαναλυτής, “είναι ο άνθρωπος που βρίσκεται σε επαφή με τα συναισθήματά του περισσότερο από κάθε άλλον άνθρωπο που ξέρω”. Χωρίς ρητορείες, χωρίς ηθικολογίες, με τα απλά του καθημερινά λόγια, μας κάνει κοινωνούς ενός μαγικού κόσμου, του κόσμου του – που είναι κι ο δικός μας κόσμος».
O ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ ΣE OΛΗ ΤΟΥΤH ΖΩH αρνιότανε να μαγνητοφωνηθεί ενώ μιλούσε. Το κείμενο του παρόντος βιβλίου είναι μια λαμπρή εξαίρεση: Δέχτηκε να διδάξει, δέχτηκε να κινηματογραφηθεί και δέχτηκε να μαγνητοφωνηθεί διδάσκοντας. Αυτό είναι μια πολύτιμη κληρονομιά για μας που ακολουθήσαμε.
Όπως πάντοτε αρνιόταν τον τίτλο του δασκάλου, κι εδώ δεν παραδίδει μαθήματα ως καθηγητής· μπορεί τα θέματα των μαθήματων να είναι προσεκτικά μελετημένα και συγκροτημένα, αλλά διαβάζοντας το κείμενο, διανθισμένο με αποφθεγματικές διαπιστώσεις συγκλονιστικής ακρίβειας και πρωτοτυπίας αλλά και με το αυθόρμητο χιούμορ του, έχουμε την αίσθηση ότι παρακολουθούμε τους ελεύθερους συνειρμούς του σε μια από εκείνες τις συζητήσεις με τους φίλους του όταν μοιραζόταν μαζί μας γενναιόδωρα τα μυστικά της τέχνης του, αυτά που αναζητούσε με συγκινητική επιμονή σε όλη του τη ζωή.
Δεν μιλά ως ιστορικός τέχνης αλλά ως ζωγράφος και για ζωγράφους : «Μιλάω για ζωγράφους κυρίως εγώ και ζητώ συγγνώμη απ’ τους άλλους που δεν τα λέω φιλολογικά να τα καταλάβουνε». Παρακολουθώντας όμως την εξέλιξη της ελληνικής τέχνης από τη μινωική περίοδο μέχρι τα σύγχρονα χρόνια, επανέρχεται διαρκώς στα τεχνικά ζητήματα που τον απασχολούσαν, στις εκδηλώσεις των γενικών ζωγραφικών προβλημάτων στην ελληνική τέχνη αλλά και στα στοιχεία της διαχρονικής της ενότητας.
Εξάλλου, δεν ασχολείται μόνο στενά με τη ζωγραφική αλλά επιμένει στη δομή της κοινωνίας και την ιδεολογία κάθε εποχής, και σε παραλληλισμούς με τις άλλες τέχνες. Ιδιαίτερα ενδιαφέρεται, ακόμα, για το θέατρο και τα κοστούμια, μια και είχε εργαστεί πολλές φορές ως σκηνογράφος, και σκηνοθέτησε και ο ίδιος παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας.
Όπως λέει : «Δε χρειάζεται ο άνθρωπος να ξέρει τόσα πολλά πράγματα». Σ’ αυτή την πολύ προσωπική ιστορία της τέχνης κατά Γ. Τσαρούχη, μιλά με τη βεβαιότητα της προσωπικής διαπίστωσης και δεν αναπαράγει τις απόψεις άλλων για την ελληνική τέχνη. Σαν ένα μεγάλο τέλειο φίλτρο, έχει χωνέψει όλη την ιστορία της τέχνης και έχει διαμορφώσει μια συνολική θεώρηση – οι λεπτομέρειες δεν τον ενδιαφέρουν.
Ο Τσαρούχης (γεννημένος το 1910) έδωσε αυτά τα μαθήματα σε ηλικία εβδομηνταενός ετών, έχοντας πίσω του την εμπειρία του πολέμου, της δικτατορίας στην Ελλάδα και πολλά χρόνια ειρήνης και ζωγραφικής, κι έχοντας ζήσει στην Ελλάδα και στη Γαλλία. Είναι η μοναδική φορά που δέχτηκε τον τίτλο του δασκάλου, που πάντοτε τον αρνιότανε θέλοντας να τονίσει τη δυσκολία της ζωγραφικής ως τέχνης.
1821 - Από την επανάσταση στο κράτος 1 × €20.00
0 εγκέφαλος μας και πώς λειτουργεί 1 × €12.00
Άρωμα πάγου 1 × €16.20
Θραύσματα από τη ζωή τριών φίλων 1 × €12.15
Η φάρμα των ζώων 1 × €10.00
Λούνικ ΙΙ 1 × €4.00Υποσύνολο: €74.35
