«Ἄδηλος ἡμῖν ἡ ἱστορία τοῦ ἀνδρός», έγραφε ο Γεώργιος Ζαβίρας για τον Ευστάθιο Αθανασίου (1766-1831) στο κατώφλι του 19ου αιώνα, όταν συνέτασσε το πρώτο εγχειρίδιο νεοελληνικής προσωπογραφίας. Σήμερα, η ιστορία του τυρναβίτη ιατροφιλόσοφου αναδύεται μέσα από την αλληλογραφία του με τον βιβλιοπώλη Καρλ Σβέτσκε και άλλες πηγές. Ανασυστήνονται οι σπουδές του στη Χάλλη, στα χρόνια μιας επιστημολογικής ανασυγκρότησης της ιατρικής, η μύησή του στον τεκτονισμό και η υιοθέτηση εκ μέρους του ιδεών του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, αλλά και η ζωή του στο Ιάσιο, όπου συμμετείχε σε μια ομάδα δημοκρατικών, εντάχθηκε στην τοπική ελίτ, ίδρυσε με άλλους αστούς ένα ελληνικό τυπογραφείο, συγκρότησε μια από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές βιβλιοθήκες στα Βαλκάνια, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, και πέθανε σε μια επιδημία χολέρας το 1831.
Η ανασύσταση της ιστορίας του Ευστάθιου συμβάλλει κυρίως στην επαγωγική ανίχνευση της ταυτότητας των ιατροφιλοσόφων του όψιμου Διαφωτισμού –των πρώτων εξειδικευμένων επιστημόνων της ελληνικής κοινωνίας– και του ρόλου τους ως μεσολαβητών τόσο στην εισαγωγή σύγχρονης επιστημονικής γνώσης στην καθημερινή και στην πνευματική ζωή, όσο και στη διάδοση νεωτερικών συμπεριφορών και ριζοσπαστικών πολιτικών ιδεών από τη Δύση στον βαλκανικό χώρο, κατά τις τρεις κρίσιμες δεκαετίες πριν από την Ελληνική Επανάσταση.
Τη δεκαετία του ’40 η Ελλάδα αποτέλεσε για μεγάλο διάστημα πεδίο καταστροφικών πολεμικών συγκρούσεων. Πρώτα κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, ύστερα κατά τον Εμφύλιο. Η ναζιστική κατοχή, από το 1941 και μετά, υπήρξε εξαιρετικά στυγνή. Παιδιά πέθαιναν από πείνα στους δρόμους της Αθήνας. Ηρωικές πράξεις αντίστασης προκαλούσαν βίαια αντίποινα. Μόλις η Ελλάδα, επιτέλους, απελευθερώθηκε από τη γερμανική μπότα, το διαλυμένο έθνος βρέθηκε αντιμέτωπο μ’ έναν εμφύλιο πόλεμο.
Στο βιβλίο αυτό, ο έγκριτος ιστορικός David Brewer διερευνά τη θυελλώδη αυτή δεκαετία της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, εξετάζει την ανάμειξη των ξένων δυνάμεων, ειδικά της Βρετανίας και των ΗΠΑ, και την προσπάθειά τους να υποστηρίξουν την αντιδημοφιλή κυβέρνηση της Αθήνας, και σκιαγραφεί επιφανείς προσωπικότητες –από τους χώρους της πολιτικής, του στρατού, του πολιτισμού– που διαμόρφωσαν τη σημαντική αυτή περίοδο. Ο Brewer προσπαθεί επιπλέον να εξετάσει την ιστορία από την πλευρά του ατόμου, των διλημμάτων που αντιμετώπιζαν σε προσωπικό επίπεδο οι άνθρωποι που πιάστηκαν ανάμεσα στους τροχούς της Αντίστασης και των κατακτητών στην Κατοχή, και των αντίπαλων πολιτικών δυνάμεων στον Εμφύλιο.
Η οπτική του Brewer, οι απόψεις και οι ερμηνείες του σχετικά με τις συγκρούσεις και τις δυνάμεις που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη Ελλάδα κάνουν το βιβλίο αυτό έργο ζωτικής σημασίας για όποιον ενδιαφέρεται για τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και τη σύγχρονη ελληνική ιστορία.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί την εγκυρότερη μελέτη διεθνώς μέχρι σήμερα, για το θέμα της καταστροφής της Σμύρνης, μιας από τις μελανότερες σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας του 20ου αιώνα. Όλα τα βιβλία που έχουν γραφτεί σχετικά, αναφέρονται εκτενώς στο παρόν έργο της Ντόμπκιν.
Στις σελίδες του παρατίθενται με ανατριχιαστική ακρίβεια μαρτυρίες αυτοπτών και συμμετεχόντων, από απλούς κατοίκους που ξεριζώθηκαν μέχρι τους κορυφαίους διοικητές και πολιτικούς των δυτικών δυνάμεων, διαγράφονται χαρακτήρες, και αναδεικνύεται ο ηρωισμός κάποιων που με συνεχείς προσπάθειες και αυτοθυσία κατόρθωσαν να σώσουν χιλιάδες ζωές.
Η συγγραφέας περιγράφει με λεπτομέρεια το πολύπλοκο ιστορικό υπόβαθρο της πανωλεθρίας καθώς και τα επακόλουθά της, στα οποία περιλαμβάνεται και η για πολλά χρόνια ενορχηστρωμένη προσπάθεια να απαλειφθεί η αλήθεια από την ιστορική μνήμη. «Γιατί κάψαμε τη Σμύρνη; Γιατί φοβηθήκαμε ότι αν έμεναν τα κτήρια στη θέση τους, δεν θα μπορούσαμε να απαλλαγούμε από τις μειονότητες…»
Falih Rifki Atay
Μια σύντομη συνθετική επισκόπηση της πορείας ενός πανάρχαιου λαού από τη στιγμή που αρχίζει να διαμορφώνεται σε έθνος, με το σημερινό νόημα του όρου, ως τις μέρες μας είναι τόλμημα και ο συγγραφέας του σύντομου τούτου βιβλίου έχει πλήρη επίγνωση. Μια τέτοια όμως προσπάθεια ήταν αναγκαία. Είναι στιγμές που ο ερευνητής αισθάνεται την ανάγκη να καταρτίσει τον κατάλογο των προβλημάτων που πηγάζουν από το υλικό που οι επιμέρους έρευνες -ξένες ή δικές του- συσσώρευσαν, να προτείνει -έστω και προσωρινά- κάποιες λύσεις ή κατευθύνσεις για λύσεις, να διαρθρώσει την προβληματική σ’ ένα σύστημα αλληλουχιών για να προσπαθήσει να καθορίσει τη λειτουργία μέσα σ’ αυτό το σύστημα των παραγόντων μακρόχρονης ή συντομότερης διάρκειας ή ακόμα των σταθερών που συνοδεύουν το λαό μας στην ιστορική του πορεία. Να προτείνει τέλος κάποια ιεράρχηση των πολλαπλών αυτών παραγόντων που καθορίζουν το ιστορικό γίγνεσθαι.
Σούε Τάο 1 × €14.30
Ζητούνται παιδιά από την Ελλάδα 1 × €25.20
Σχετικά με την κομμούνα του Παρισιού 1 × €14.40
Η Επαναστατική Γελοιογραφία στην Πράσινη Κομμούνα 1 × €16.20
Η Δευτέρα Πολιορκία του Μεσολογγίου 1 × €11.50
Πότε διάβολος πότε άγγελος 1 × €14.00
Φυγή στο σκοτάδι 1 × €9.50
Σασμός 1 × €16.00
Λυκόφως των ειδώλων 1 × €13.00
ΜΕΝΓΚΕΛΕ 1 × €24.30
Η ελληνική επανάσταση του 1821,τόμος Β΄ 1 × €29.70Υποσύνολο: €188.10
