Η φωτογραφία και ο κινηματογράφος, πέρα από τις πρακτικές τους συνέπειες, θα ανοίξουν ένα νέο πεδίο αντιληπτικότητας για την ανθρώπινη συνείδηση. Ο τόμος αυτός συγκεντρώνει τα σχετικά, διάσπαρτα σε διάφορα έργα, κείμενα του Μπένγιαμιν, καθώς και ανέκδοτα κείμενά του. Οι ιδιοσυγκρασιακές ερμηνείες δεν εμποδίζονται από την οπτική του διαλεκτικού υλισμού που υιοθετεί ο συγγραφέας. Κάτι που τονίζει ο Τέοντορ Αντόρνο, συνοδοιπόρος του γερμανοεβραίου φιλοσόφου, ως εξής: “Η αντίληψη του Μπένγιαμιν για την τεχνική δεν είναι κριτική, αλλά ουτοπική. Αυτό που επικρίνει είναι η προδοσία που έγινε κατά την υλοποίηση της ιδέας της τεχνικής. Ως εκ τούτου η προσοχή του Μπένγιαμιν δεν στρέφεται στις δυνατότητες της τεχνικής-αυτές που υπάρχουν σήμερα συνιστούν απλώς μια κάμψη της-αλλά στον χρόνο, στην εποχή που η τεχνική εκπροσωπούσε ακόμη μια δυνατότητα, στην εποχή που το αυθεντικό της ιδεώδες […] πρόβαλλε ακόμη στον ορίζοντα του μέλλοντος”.
“[…] η συζήτηση περιστράφηκε κυρίως γύρω από το ζήτημα της αισθητικής της φωτογραφίας ως τέχνης, ενώ, για παράδειγμα, το πολύ λιγότερο αμφισβητήσιμο κοινωνικό δεδομένο της τέχνης ως φωτογραφίας συγκέντρωσε μόνο ελάχιστο ενδιαφέρον. Κι όμως, η επίδραση των φωτογραφικών αντιγράφων των έργων τέχνης είναι πολύ σπουδαιότερη για τη λειτουργία της τέχνης από το αν η σύνθεση μιας φωτογραφίας είναι λιγότερο ή περισσότερο καλλιτεχνική […]”.
Walter Bεnjamin
Ο Οράτιος είναι ο αφοσιωμένος φίλος στον οποίο ο πρίγκιπας Άμλετ αναθέτει το καθήκον να αφηγηθεί την ιστορία του. Ο Ζωρζ Μπανού αναλαμβάνει εδώ αυτόν τον «ρόλο» για να μας χαρίσει τα πορτραίτα των μεγάλων σκηνοθετών του ευρωπαϊκού θεάτρου, στους οποίους βρέθηκε κοντά, και να διασώσει τις εξομολογήσεις τους, κληρονομιά μιας προφορικής σκέψης ιδιαίτερα σημαντικής για το θέατρο. Το βιβλίο αυτό μάς προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία να πλησιάσουμε σε απόσταση αναπνοής τους «πρίγκιπες», από τον Γιέρζυ Γκροτόφσκι και τον Πήτερ Μπρουκ μέχρι την Αριάν Μνουσκίν και τον Εουτζένιο Μπάρμπα, τον Τζόρτζιο Στρέλερ, τον Πατρίς Σερώ, τον Πέτερ Στάιν, τον Ρόμπερτ Ουίλσον, τον Κρίστοφ Βαρλικόφσκι, τον Ανατόλι Βασίλιεφ, τον Πίππο Ντελμπόνο – όλοι μαζί συγκεντρωμένοι σ’ ένα πανόραμα προσώπων όπου συνυπάρχουν βιογραφικές μαρτυρίες με θεωρητικούς αφορισμούς. Ο Ζωρζ Μπανού, σαν άλλος Οράτιος, τροφοδοτεί τις αφηγήσεις του με την εμπειρία από τη στενή του σχέση με αυτούς τους θρυλικούς δασκάλους του σύγχρονου θεάτρου και ταυτόχρονα αποκαλύπτει τον εαυτό του με τον τρόπο που περιγράφει ο Εμίλ Σιοράν: «Δεν υπάρχει βαθύτερη εξομολόγηση απ’ όταν μιλάς για τους άλλους».
Με όλη τη στοργή του για τους πολυάριθμους φίλους που περπάτησε πλάι τους, αυτός ο εραστής της σκηνής μάς προσφέρει μια μαρτυρία άλλοτε γεμάτη φως κι άλλοτε στα χρώματα του δειλινού. Ζωηρή όσο και συγκινητική.
Φαμπιέν Πασκώ, Télérama
Βιβλίο δακρύων, βιβλίο πνευμάτων αιχμηρών. Ο Γαλλορουμάνος συγγραφέας δοξάζει, σ’ αυτό το γοητευτικό βιβλίο, τους μεγάλους δασκάλους της σκηνής των οποίων υπήρξε έμπιστος φίλος και εξομολογητής.
Αλεξάντρ Ντεμιντόφ, Le Temps
Ο Ζωρζ Μπανού αντιδρά και γράφει σαν ποιητής, συντηρώντας από το παρελθόν τις «γεμάτες στιγμές», την αυστηρή ενέργεια της σκηνής που οδηγεί στην «κατακόρυφη οδό του πνευματικού». Και τα φιλιά που δίνονται στο προσκήνιο…
Μαρί Ετιέν, En attendant Nadeau
Σ’ αυτό το αυτοβιογραφικό αφήγημα, ο κριτικός Ζωρζ Μπανού επιχειρεί, σαν άλλος Οράτιος, να διηγηθεί τις ιστορίες
«Εγράψατε», μου είπαν οι αμερικανοί και άγγλοι εκδότες μας, «μια Ιστορία της Αγγλίας και μια Ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Τώρα πρέπει να συμπληρώσετε την τριλογία των μεγάλων φιλελευθέρων εθνών, και να μας δώσετε και μια Ιστορία της Γαλλίας». Απάντησα πως υπάρχουν πολλές Ιστορίες της Γαλλίας. «Και μήπως έλειπαν οι Ιστορίες των δικών μας τόπων;» μου είπαν. «Δε σας ζητούμε να φέρετε καινούργια πράματα στο φως, αλλά μονάχα να γράψετε, καθαρά και απλά, αυτά που ξέρετε», δίστασα. Βρισκόμαστε ακόμα στον πόλεμο και είχα ο ίδιος ανάγκη να στρέφομαι προς το παρελθόν της Γαλλίας, για ν’ αναζητώ εκεί την πίστη μου στο μέλλον της. Επιθυμούσα ακόμα να γνωρίσουν καλύτερα τη Γαλλία στο εξωτερικό. Έτσι, αποφάσισα να κάνω αυτό που μου ζητούσαν. Ένα μέρος του βιβλίου γράφτηκε στην Αφρική, και το τελευταίο (όσα αναφέρονται στην Τρίτη Δημοκρατία) στο Perigored και στο Neuilly. Τί άραγε ν’ αξίζει αυτή η εργασία τόσων χρόνων; Δεν είμαι εγώ αυτός που θα μπορούσε να το κρίνει. Μπορώ όμως να πω τι θέλησα να δώσω.
Θέλησα να νιώσει ο αναγνώστης γιατί η Γαλλία έγινε η Γαλλία. Πόσες φορές ακολούθησε τον ίδιο δρόμο με τη γειτονική της την Αγγλία. Κι’ όμως τα δύο έθνη ξεμάκρυναν. Γιατί; Έπρεπε οι γενικές ιδέες να βγαίνουν ως συμπεράσματα των γεγονότων, γιατί έγραφα Ιστορία και όχι πραγματεία.
Προσπάθησα να κρατήσω τις αναλογίες σωστές, και να μη δώσω στην Ιστορία της εποχής μας περισσότερη θέση απ’ όσην έπρεπε. Προσπάθησα να μην παραμορφώσω τα γεγονότα, σ’ όλες αυτές τις σελίδες του βιβλίου και να μην τα προσαρμόσω στις πεποιθήσεις και συμπάθειές μου. Αλλά η προκατάληψη υπάρχει και στην πιο ευσυνείδητη εργασία, και όσο κι’ αν ζύγισα κάθε μου φράση, δεν ξέρω αν το πέτυχα.
Ανάμεσα στον Taine και στον Michelet, στον Aulard και στον Mathiez, κοίταξα μ’ όλη μου την καρδιά να βρω την αλήθεια. Αλλά αυτό δε θα πει ότι τη βρήκα πάντοτε. Αυτό το βιβλίο δε θάχει βιβλιογραφία. Πώς θα την κατάστρωνα; Από παιδάκι διάβαζα βιβλία για την Ιστορία της Γαλλίας, βιογραφίες, απομνημονεύματα. Έτσι ο κατάλογός μου θα ήταν ατελείωτος και θα φαινόταν απίστευτος, αν και θάτανε αληθινός. Όλ’ αυτά τα βιβλία, άλλωστε, αναφέρονται στον Lavisse, στους Halphen και Saguac, στους τόμους της σειράς της Synthese Historique και της συλλογής Clio.
Αλλά θάθελα νάλεγα την ευγνωμοσύνη μου για τα βιβλία και τους ανθρώπους που φώτισαν στα μάτια μου ορισμένες εποχές.
Για να λιγοστέψω τα πιθανά λάθη, παρακάλεσα τον καθηγητή της ιστορίας Henri Guillemain, να διαβάσει τα χειρόγραφά μου. Ο Robert Lacour-Gayet είχε την καλοσύνη να κοιτάξει τα μέρη τα σχετικά με τα οικονομικά ζητήματα. Η γυναίκα μου, τέλος, ήταν πιο πολύ από κάθε άλλη φορά μέτοχος στην εργασία μου.
Η έκδοση της Σύγχρονης Εποχής για τον Θόδωρο Αγγελόπουλο συμβάλλει ώστε να φωτιστούν πλευρές της προσωπικότητας, αλλά και του ίδιου του έργου του μεγάλου σκηνοθέτη, προκειμένου να μην περιπέσει αυτή η δημιουργία στη λησμονιά.
Το βιβλίο του Λευτέρη Χαρωνίτη σε καμιά περίπτωση δεν έχει την πρόθεση να αποτελέσει μια τελική αποτίμηση του έργου του Θόδωρου Αγγελόπουλου, ούτε να γίνει ένα ακόμα βιβλίο «αναμνήσεων». Η βιωματική αφήγηση των γεγονότων, αλλά και η περιγραφή του ίδιου του Θόδωρου Αγγελόπουλου από τον Λευτέρη Χαρωνίτη –σε μια σκηνοθέτη προς σκηνοθέτη προσέγγιση– έχει ξεχωριστή αξία, γιατί βοηθάει και αυτή από την πλευρά της στην ανάδειξη πληροφοριών σε σχέση με το πλαίσιο που δημιούργησε ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ενταγμένη στο φόντο και των ιστορικών γεγονότων του 20ού αιώνα και των ιδιαίτερων εξελίξεων που δρομολογούνταν στο χώρο των δημιουργών του κινηματογράφου.Χαρωνίτης Λευτέρης Χαρ
Τo κουδούνι του τρόμου 1 × €15.00
Άπαντα τα Πεζά,ΙΙ 1 × €16.90
ΒΑΡΔΑ ΦΟΥΡΝΕΛΟ 1 × €18.00
Όταν έκλαψε ο Νίτσε 1 × €20.70
Η ιστορία της τέχνης σε 21 γάτες 1 × €16.20
Σαίξπηρ 1 × €13.00
Το Κρασί των Δειλών 1 × €10.00
Ο Δίας το σόι του και η τρελοπαρέα 1 1 × €9.00Υποσύνολο: €118.80
