Ιστορία του ζιλ Μπλας Ντε-σαντιλιάν
€20.00
Αν ένα από τα κύρια γνωρίσματα της κλασικής λογοτεχνίας είναι η διαχρονικότητα, ο «Ζιλ Μπλας» αποτελεί αδιαμφισβήτητα το φωτεινότερο παράδειγμά της: μια απολαυστική σάτιρα για τα ήθη, τα έργα και τις ημέρες “κρατούντων” κι “υποταχτικών”, γραμμένη με ειρωνεία, χιούμορ και βαθιά γνώση των ανθρώπινων ορίων. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Κι αυτό ακριβώς εκφράζει ο ατιθάσευτος Ζιλ Μπλας: είναι ένα γνήσιο απόπαιδο, ένας αιώνιος έφηβος που δεν λέει να ενηλικιωθεί ακριβώς επειδή αρνείται να χαρίσει στους κυρίαρχους την αθωότητά του. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ίδιος ο Μαρκ Τουέιν ανέφερε ως πρότυπο του Χάκλμπερι Φιν, που προτιμά να είναι ελεύθερος παρά πολιτισμένος, τη μορφή του Ζιλ Μπλας – το ίδιο έκανε και ο Ντοστογιέφσκι κάθε φορά που έπρεπε να μεταμορφώσει τον εσωστρεφή ήρωά του στον ειρωνικό και δηκτικό κήνσορα της άρχουσας τάξης. Αναφορές στη μορφή του Ζιλ Μπλας έχει κάνει και ο Μαζόχ στην Αφροδίτη με τη γούνα, ακόμα και ο Μπαλζάκ. Στο όνομα Ζιλ Μπλας, επίσης, οφείλουν τον τίτλο τους πολλά περιοδικά και ομώνυμοι ήρωες, καθώς δεν ήταν απλώς ένας πρωταγωνιστής αλλά ενσάρκωνε μοναδικά το πρότυπο του πολυμήχανου τυχοδιώκτη που πολλά αφεντικά γνώρισε αλλά δεν υπέκυψε σε κανένα , ίσως γι’ αυτό να τον μίσησαν και κραταιά ονόματα όπως Βολταίρος. Σε τελική ανάλυση, δεν εκπροσώπησε τις μεγάλες ιδέες, παρά την απαρασάλευτη και αυθεντική δύναμη του να είναι ο εαυτός του. Ο περίφημος ετούτος «πίκαρος» (δυτικόφερτος καραγκιόζης, όπως τον αποκαλεί ο Δημήτρης Αρμάος στα προλεγόμενα της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου) φαίνεται να συγκροτείται πρώτη φορά ολοκληρωμένα στο κλασικό αριστούργημα του Αλέν Λεσάζ. Όντας ένας τυχοδιώκτης αγνώστου καταγωγής, δεν φέρει τα γνωρίσματα της τάξης του παρά μόνο τα πλεονεκτήματα του ελεύθερου, σατιρικού, ειρωνικού και ενίοτε βρόμικου πνεύματός του. Προσαρμοστικός, ταλαντούχος και ικανός να διεισδύει με ευκολία σε διαφορετικά περιβάλλοντα, δεν είχε πρόβλημα να εκφράσει τις πανούργες θέσεις του και, ναι, να παραδεχτεί – πρώτη φορά ίσως με τέτοια ένταση σε μυθιστόρημα – ότι είναι ατελής.