€6.30
Το ζήτημα που εξετάζω είναι πώς τοποθετείται η Άνοιξη της Πράγας σε ένα ευρύτερο πλαίσιο που αγκαλιάζει πρακτικά αυτό που ο Έρικ Χομπσμπάουμ αποκάλεσε “Σύντομο 20ό αιώνα, 1914-1991”. Μέσα σε μια τόσο μακροϊστορική ματιά, ασφαλώς το γεγονός μικραίνει, γίνεται ένα επεισόδιο σε μια δραματική περίοδο που γνώρισε δύο παγκόσμιους πολέμους, δραματικές οικονομικές κρίσεις, μερικές επαναστάσεις, την αποαποικιοποίηση.
Στην πραγματικότητα, δίνει το έναυσμα να συσχετίσουμε το γεγονός με την πορεία του κομμουνισμού και την ιστορική δομή του 20ού αιώνα. Θα το επιχειρήσω εξετάζοντας, πιο συγκεκριμένα, πώς αντιμετωπίζεται η Άνοιξη της Πράγας σε τρεις ερμηνείες του 20ού αιώνα που θεωρήθηκαν “ιδεοτυπικές” τριών διαφορετικών ιδεολογικών-πολιτικών προσεγγίσεων. Το τονίζω γιατί εδώ δεν με ενδιαφέρει τόσο η ιστοριογραφική διάσταση, όσο η διαφορετική ιδεολογική προσέγγιση. Αναφέρομαι στις ερμηνείες τριών σημαντικών και εμβληματικών ιστορικών: του Έρικ Χομπσμπάουμ, του Φρανσουά Φυρέ και του Έρνστ Νόλτε.
Διαθεσιμότητα: Διαθέσιμο κατόπιν παραγγελίας
α ΞΥΠΝΗΜΑΤΑ, κλασικό πλέον βιβλίο, που ενέπνευσε μια κινηματογραφική ταινία, διασκευάστηκε για το θέατρο και το ραδιόφωνο και αποτέλεσε θέμα για πολλά τηλεοπτικά ντοκυμαντέρ, είναι ο συγκλονιστικός απολογισμός της κατάστασης μιας ομάδας είκοσι ασθενών που έγιναν κατατονικοί από την επιδημία ύπνωσης που σάρωσε τον κόσμο αμέσως μετά τον Αʹ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και οι είκοσι ασθενείς πέρασαν σαράντα χρόνια σε νοσοκομεία και ιδρύματα, ακίνητοι και άλαλοι. Και ενώ δεν τους έλειπε η συνείδηση του κόσμου γύρω τους, δεν εκδήλωναν κανένα ενδιαφέρον για ό,τι συνέβαινε σε αυτόν. Μέχρι που ο δρ Σακς το 1969 τους χορήγησε το τότε νέο φάρμακο L-DOPA, το οποίο τους έβγαλε –προσωρινά– από τον επί δεκαετίες λήθαργό τους.
Ο συγγραφέας διηγείται τις συγκινητικές ιστορίες των ασθενών αυτών και την εκπληκτική μεταμόρφωσή τους χάρη στη θεραπεία. Το βιβλίο, που ο W.H. Auden αποκάλεσε «αριστούργημα», είναι μια παθιασμένη εξέταση γενικότερων θεμάτων για την υγεία, την ασθένεια, τον πόνο, τη φροντίδα και την ανθρώπινη κατάσταση.
«Τα Ξυπνήματα προέκυψαν από την πολύ βαθιά σύνδεσή μου ως γιατρού και ανθρώπου, τη βαθύτερη που έχω βιώσει, με τους ασθενείς που συνάντησα και έζησα μαζί τους, στο νοσοκομείο του Μπρονξ, μερικοί από τους οποίους ήταν καθηλωμένοι, ακίνητοι, σε ένα είδος έκστασης, για δεκαετίες. Η ημικρανία ήταν ακόμα στον ιατρικό κανόνα, αλλά στο βιβλίο ξέφυγα προς όλες τις κατευθύνσεις – την αλληγορία, τη φιλοσοφία, την ποίηση…» – OLIVER SACKS
Τα Ξυπνήματα κυκλοφόρησαν πρώτη φορά το 1973. Το 1990 εκδόθηκαν αναθεωρημένα, με νέα κείμενα για τις θεατρικές διασκευές τους, όπως για το θεατρικό έργο που ενέπνευσαν στον Χάρολντ Πίντερ, το A Kind of Alaska, και για την ταινία “Ξυπνήματα”, με πρωταγωνιστές τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο και τον Ρόμπιν Ουίλλιαμς
Οι συγγραφείς βάζουν σε τάξη αυτά που μισοξέρουμε ή μαντεύουμε για μια ευρεία σύγχρονη θεματολογία, τα συμπληρώνουν, τους δίνουν ιστορικό και κοινωνικο-οικονομικό-πολιτικό πλαίσιο και τα παρουσιάζουν ολοκληρωμένα ως τις μεγάλες τάσεις που συνοδεύουν το πέρασμά μας σε μια νέα εποχή (χωρίς όμως να διεκδικούν τον τίτλο του προφήτη όπως συχνά κάνουν οι Αμερικανοί). Δεν ξέρω ποια από τα ζητήματα να πρωτοδιαλέξω: τον νέο φεμινισμό; Τη μόδα βίγκαν; Τον άνθρωπο-μηχανή; Την αποανάπτυξη; Τα κρυπτονομίσματα; Κάθε κεφάλαιο είναι και μία σχεδόν πλήρης εισαγωγή σε μια ιδέα-τάση-πρωτοβουλία-πρόβλημα που προσφέρει μια εκλαϊκευμένη αποτύπωσή της (με παραπάνω βιβλιογραφία για όσους ενδιαφέρονται). Τελειώνοντάς το διαπιστώνεις ότι ακόμα και αν κάποιες από τις ιδέες αυτές αποδειχθούν ουτοπίες, τα προβλήματα που τις ενέπνευσαν είναι υπαρκτά και ότι δεν μπορούμε να προχωρήσουμε στο μέλλον με τα εργαλεία σκέψης και δράσης του παρελθόντος αφού πια δεν εκφράζουν τις σύγχρονες κοινωνίες και ιδιαίτερα τις νέες γενιές. Ο πρώτος που θα του χαρίσω το βιβλίο είναι ο γιος μου κι αν ήταν στο χέρι μου θα το έκανα σχολικό εγχειρίδιο (με την καλή έννοια). (Βάλια Καϊμάκη, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
“Κάθε πολίτης οφείλει να διαβάσει αυτό το βιβλίο, αν θέλει να κατανοήσει την εποχή του” (Liberation)
“Ένα εγκυκλοπαιδικό έργο με την ευγενέστερη σημασία του όρου, που είναι ταυτόχρονα συναρπαστικό στην ανάγνωσή του” (France Inter)
“Μια διαυγής παρουσίαση των σύγχρονων ιδεών, και των συζητήσεων που αυτές προκαλούν” (L’Obs)
είναι άκρως αμφιλεγόμενα: όσοι φρονούν ότι ο φιλελευθερισμός αφορά ως επί το πλείστον τη δίχως φραγμούς ιδιωτική δραστηριότητα, κι εκείνοι που πιστεύουν ότι ο φιλελευθερισμός έχει να κάνει με την ικανοποιητική ανάπτυξη του ατόμου μέσα σε μια κοινωνία αμοιβαίας υποστήριξης και συλλογικών στόχων, δεν έχουν και πολλά κοινά μεταξύ τους.
Ο Michael Freeden, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους θεωρητικούς των ιδεολογιών, αναλύει την τόσο σύνθετη αλλά και συχνά κακοποιημένη έννοια του φιλελευθερισμού συνδυάζοντας στην πυκνή αυτή εισαγωγή την ιστορική και τη συγχρονική οπτική. Προτείνει ένα ιδιαίτερα χρήσιμο σχήμα «στρωμάτων» αντί διαδοχικών σταδίων στην ιστορία του φιλελευθερισμού, τονίζοντας ότι οι φιλελεύθερες ιδέες εμφανίστηκαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, εκπορεύονταν από ετερόκλητες πηγές και εξυπηρετούσαν ποικίλες στοχεύσεις. Αυτό το σχήμα το συνδυάζει ωστόσο με την ιδέα της «μορφολογίας», δηλαδή ένα βασικό σύνολο ιδεών τις οποίες μοιράζονται όλα τα μέλη μιας ιδεολογικής οικογένειας και χωρίς τις οποίες, ή χωρίς κάποιον συνδυασμό τους, η έννοια του φιλελευθερισμού είναι αδιανόητη: έλεγχος και λογοδοσία της εξουσίας, ελευθερία, ορθολογικότητα, πίστη στην πρόοδο, ατομικότητα, αμοιβαία αλληλεξάρτηση και κοινωνικότητα, δημόσιο συμφέρον. Θέτει, τέλος, ένα σημαντικό ερώτημα: μήπως θα έπρεπε να μιλάμε για «φιλελευθερισμούς» και όχι για «φιλελευθερισμό»;
Δεν έχω την αξίωση να πω κάτι καινούργιο για την Ελληνική Επανάσταση – τα περισσότερα έχουν ειπωθεί και θα ειπωθούν από άλλους, ασύγκριτα αρμοδιότερους. Αλλά αισθάνομαι την ανάγκη να στοχαστώ, λιγότερο με τις μετρημένες ιστορικές μου γνώσεις και πιο πολύ με την παράδοξη γνώση την οποία χαρίζει η λογοτεχνία, τι είναι αυτό το θαύμα μέσα στο οποίο φωλιάζει εξαρχής το σπέρμα της τραγωδίας: αίφνης η πιο αρχαία χώρα της Ευρώπης, που τη νόμιζαν νεκρή, ανασταίνεται από τις στάχτες της. Κι ωστόσο, το θαύμα δεν θα πάψει να υπονομεύεται, να ματαιώνεται –αλλά και να ξαναγεννιέται– πάλι και πάλι στα διακόσια χρόνια τού ελεύθερου νεοελληνικού βίου. Τι σημαίνει για εμάς, τούς σημερινούς Έλληνες, τούτη η ριζική τομή στην τρισχιλιόχρονη πορεία αυτής της χώρας; Τι αντιπροσωπεύει για τη διαχρονική Ελλάδα μια τόσο συνταρακτική ρήξη στον αρχέγονο τρόπο του κοινού μας βίου; Πόσο βαθιά αυτή μάς μεταμόρφωσε μέσα σε δύο αιώνες; Τι κερδίσαμε και τι χάσαμε από τη στιγμή που ενταχθήκαμε κατ’ ανάγκην στη χορεία των εθνών της νεωτερικής Ευρώπης; Άραγε οι εντυπωσιακές πρόοδοι πού πετύχαμε από τότε, μέσ’ από μύριες δοκιμασίες, διαψεύσεις, αντιφάσεις και καταστροφές, δικαιώνουν την ύπαρξή μας στον σημερινό κόσμο; Και τι μπορεί να μάθει τούτη η ιστορία στην Ευρώπη για τον ίδιο της τον εαυτό;
Ζιγκ ζαγκ στις νεραντζιές 1 × €10.00
Το ξύπνημα του κτήνους 1 × €16.20
Πανικός 1 × €16.00
Φράνσις Μπέικον Η Λογική της Αίσθησης 1 × €16.20
Αβεσσαλώμ, Αβεσσαλώμ! 1 × €20.00
Τα σταφύλια της οργής 1 × €15.00
Η γεωγραφία είναι πολύ κουλ! Ακτίβιτι μπουκ για παιδιά 1 × €11.00
Τα 52 Παραμύθια 1 × €20.00
Τα ελιξίρια του διαβόλου 1 × €18.00Υποσύνολο: €142.40
