€20.70
Το βιβλίο αυτό ανατέμνει το αξιοσημείωτο επίτευγμα της σύγχρονης Ελλάδας: στη διάρκεια των τελευταίων τριακοσίων ετών ένα σύγχρονο έθνος οικοδομήθηκε, στη βάση, κυριολεκτικά σχεδόν, των ερειπίων ενός εξαφανισμένου πολιτισμού. To “Ελλάδα, Βιογραφία ενός σύγχρονου έθνους” είναι η ιστορία του ελληνικού έθνους-κράτους, αλλά είναι κυρίως, και πιο ουσιαστικά, η ιστορία της συλλογικής ταυτότητας που συνοδεύει το έθνος-κράτος. Είναι η ιστορία των γεγονότων και της υψηλής πολιτικής, αλλά και η ιστορία της κουλτούρας και των τεχνών, των ανθρώπων και των ιδεών.
«Μαύρη μέρα στο Παρίσι. Εκεί συναντήθηκα και με τον Jacques C., δημοσιογράφο της “Humanite” και φίλο μας. (…) Φεύγοντας (ο Jacques θα με πήγαινε μέχρι την Ουνέσκο, απ’ όπου είχα φύγει σκαστή για τη διαδήλωση), συνεχίσαμε την έντονη συζήτηση που είχε αρχίσει πρωτύτερα: ήμουν έξω φρενών που το γαλλικό Κ. Κ. και τα συνδικάτα δεν είχαν δραστηριοποιηθεί αποτελεσματικά, εφόσον ήξερα και από προσωπική πείρα τ μέσα και τι δύναμη κινητοποίησης διέθεταν. Και μια στιγμή: «Μη φωνάζεις!» μου λέει ο Jacques. – «Μα κι εσύ φωνάζεις», του λέω στον ίδιο τόνο και εγώ. – «Ναι, αλλά εγώ είμαι στο αυτοκίνητό μου», μου αντιτείνει. Απόμεινα! Μονομιάς κατάλαβα, τη λούστηκα, την κατάσταση της προσφυγιάς. Ήμουν σε ξένο αυτοκίνητο, σε ξένο τόπο, με δικαιώματα περιορισμένα, κατά παραχώρηση.. Και μ’ έπιασε ένα κλάμα… Φτάσαμε στην Ουνέσκο, κατέβηκα από το αυτοκίνητο, αλλά τα δάκρυα, ποταμός, κυλούσαν ασταμάτητα. Και καθώς δεν γινόταν να μην πάω στο γραφείο μου, μπήκα σ’ ένα φαρμακείο και ζήτησα κάτι ασυνήθιστο από τον ξαφνιασμένο φαρμακοποιό: «Κάντε με, σας παρακαλώ, να σταματήσω να κλαίω»…
Ο Jacques δεν είχε, βέβαια, καταλάβει τι «είχε ξεφύγει από το φράχτη των δοντιών του». Λίγους μήνες μετά μου κουβάλησε από την Αθήνα δύο βαλίτσες με ρούχα που του είχαν φορτώσει οι δικοί μας.
Επιλογές και συγκυρίες σε καιρούς δύσκολους οδηγούν σε αφηγήσεις όπου διαπλέκονται τεκμήρια και βιώματα – μια εφηβεία στον Εμφύλιο που τη διαδέχτηκε, δύο φορές, μακρόχρονος ξενιτεμός. Οι απρόσμενες καταστάσεις αναζητούν απαντήσεις, ενώ η διήθηση του χρόνου μεταφέρει στο σήμερα χτεσινές βεβαιότητες και αμφιβολίες. Τα αποτυπώματα στη μνήμη μπορούν να είναι ακόμα εύγλωττα;
Πρωί πρωί, μόλις ξημέρωσε, έζεψα το κάρο με τα διπλά τα αλόγατα και ξεκινήσαμε για τη Θεσσαλονίκη να πάμε να αγοράσουμε ζωοτροφές. Αλλά στο δρόμο είδαμε ότι τα πράματα ήταν μπερδεμένα. Κατεβαίνουμε στη Θεσσαλονίκη και εκεί ακούμε “γενική επιστράτευσις”, μας κήρυξαν τον πόλεμο οι Ιταλοί. Αμέσως επιστρέφουμε πίσω στο χωριό κι εκεί όλος ο κόσμος ανάστατος. Διαβάσαμε τις διαταγές, που θα παρουσιαστεί ο καθένας, κι εγώ ήτανε να παρουσιαστώ στο Κιλκίς.
Το 1974 σηματοδότησε το τέλος μιας ολόκληρης εποχής και την απαρχή μιας εντελώς νέας. Ο μεταβατικός χαρακτήρας αυτού του έτους αποτυπώθηκε με τον πιο γλαφυρό τρόπο στις αντιφάσεις του. Ήταν ταυτόχρονα annus horribilis και annus mirabilis. Ολέθριο, διότι το πρώτο μισό του σημαδεύτηκε από την πιο σκοτεινή εκδοχή του δικτατορικού καθεστώτος που προκάλεσε την ανεπανόρθωτη εθνική συμφορά στην Κύπρο, η οποία με τη σειρά της οδήγησε στην κατάρρευσή του. Καταπληκτικό, διότι πάνω στα ερείπια της χούντας ανοικοδομήθηκε με σχεδόν απίστευτη ταχύτητα και οπωσδήποτε με αξιοθαύμαστη αποτελεσματικότητα η πιο επιτυχημένη εκδοχή ομαλής δημοκρατικής ζωής στο ελληνικό κράτος. Διευθετήθηκε με τρόπο αδιαμφισβήτητο και κατά συνέπεια οριστικό το χρονίζον πολιτειακό ζήτημα. Επιπλέον, τέθηκαν ξανά οι βάσεις για την ενεργή συμμετοχή της Ελλάδας στο εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Το 1974 υπήρξε καθοριστικό και στο επίπεδο διαμόρφωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Σχεδόν όλες οι αξιώσεις που εγείρει μέχρι σήμερα η Τουρκία έναντι της Ελλάδας έχουν τη ρίζα τους στο μεταίχμιο μεταξύ του 1973 και του 1974. Η τομή της χρονιάς αυτής αποτυπώθηκε εύγλωττα ακόμα και στην καθημερινή γλώσσα, στην οποία η διαίρεση «πριν από το 1974» και «μετά το 1974» έγινε σημείο αναφοράς, μέχρι τις μέρες μας.
Γεγονότα μιας Ιστορίας δύο αιώνων: Τα περισσότερα δεν τα γνωρίζουμε, ορισμένα τα μάθαμε σε περίληψη. Στα σχολεία μας δεν ακούσαμε σχεδόν τίποτε για πτωχεύσεις και κρίσεις πέρα απ’ όσα έλεγαν οι γονείς και οι παππούδες μας. Οι περισσότεροι από τους πολέμους ήταν ένδοξοι – ακόμη και αν τους χάσαμε. Οι άλλοι ήταν άδικοι και άνισοι εις βάρος μας – γι’ αυτό τους χάσαμε. Τον πρώτο από τους εμφυλίους τον ξεχάσαμε μέσα στον ενθουσιασμό για τα κατορθώματα των ηρώων του 1821. Τον δεύτερο τον στριμώξαμε σε ένα και μόνο γεγονός, την δολοφονία του Καποδίστρια. Ελάχιστα μάθαμε για τους αλληλοσκοτωμούς που εκείνος θέλησε να σταματήσει με τίμημα την δική του ζωή. Τον τρίτο εμφύλιο τον βαφτίσαμε “Διχασμό” κι ας χώρισε την Ελλάδα σε δύο κράτη κι ας αναθεμάτισε η Εκκλησία τον πρωθυπουργό της χώρας σε συλλαλητήριο κι ας είχε μετά η χώρα μερικές χιλιάδες νεκρούς σε συλλαλητήρια -και σε πογκρόμ- στις γειτονιές της Αθήνας. Τον τέταρτο εμφύλιο οι νικητές τον ονόμασαν “συμμοριτοπόλεμο” και οι ηττημένοι τον έκαναν σημαία εκδίκησης. Αν οι έλληνες πολίτες γνώριζαν τα σφάλματα που έφεραν τις έξι πρώτες πτωχεύσεις μας, θα είχαμε αποφύγει την έβδομη. Αν οι ηγέτες μας γνώριζαν πώς φθάσαμε στους τρεις πρώτους εμφυλίους πολέμους της Ιστορίας μας, θα είχαν αποκηρύξει την εμφυλιοπολεμική δημαγωγία.
The Snow Panther-Sylvain Tesson 1 × €13.00
Το ανθρώπινο στίγμα 1 × €20.00
Το σπίτι της σιωπής 1 × €18.00
Η πολιτική εξέλιξη της νεότερης Ευρώπης 1 × €27.00
Η Αφροδίτη με τις γούνες 1 × €6.00
Πολιτική Οικονομία 1 × €10.00
Ανθολογία Γιάννη Ρίτσου 1 × €20.00Υποσύνολο: €114.00
