Το 1974 σηματοδότησε το τέλος μιας ολόκληρης εποχής και την απαρχή μιας εντελώς νέας. Ο μεταβατικός χαρακτήρας αυτού του έτους αποτυπώθηκε με τον πιο γλαφυρό τρόπο στις αντιφάσεις του. Ήταν ταυτόχρονα annus horribilis και annus mirabilis. Ολέθριο, διότι το πρώτο μισό του σημαδεύτηκε από την πιο σκοτεινή εκδοχή του δικτατορικού καθεστώτος που προκάλεσε την ανεπανόρθωτη εθνική συμφορά στην Κύπρο, η οποία με τη σειρά της οδήγησε στην κατάρρευσή του. Καταπληκτικό, διότι πάνω στα ερείπια της χούντας ανοικοδομήθηκε με σχεδόν απίστευτη ταχύτητα και οπωσδήποτε με αξιοθαύμαστη αποτελεσματικότητα η πιο επιτυχημένη εκδοχή ομαλής δημοκρατικής ζωής στο ελληνικό κράτος. Διευθετήθηκε με τρόπο αδιαμφισβήτητο και κατά συνέπεια οριστικό το χρονίζον πολιτειακό ζήτημα. Επιπλέον, τέθηκαν ξανά οι βάσεις για την ενεργή συμμετοχή της Ελλάδας στο εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Το 1974 υπήρξε καθοριστικό και στο επίπεδο διαμόρφωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Σχεδόν όλες οι αξιώσεις που εγείρει μέχρι σήμερα η Τουρκία έναντι της Ελλάδας έχουν τη ρίζα τους στο μεταίχμιο μεταξύ του 1973 και του 1974. Η τομή της χρονιάς αυτής αποτυπώθηκε εύγλωττα ακόμα και στην καθημερινή γλώσσα, στην οποία η διαίρεση «πριν από το 1974» και «μετά το 1974» έγινε σημείο αναφοράς, μέχρι τις μέρες μας.
“Από πού είστε;” Είναι η πιο συνηθισμένη ερώτηση που κάνουν οι Έλληνες στους ξένους επισκέπτες. Εκφράζει την ανάγκη να καταλάβεις από πού προέρχεται κάποιος, να τον τοποθετήσεις σε ένα τοπικό, χρονικό και κοινωνικό πλαίσιο. Και όμως, 4.000 περίπου Έλληνες δεν μπορούν να δώσουν μια ξεκάθαρη απάντηση: οι διεθνείς υιοθεσίες από την Ελλάδα προς τις ΗΠΑ (και αργότερα προς την Ολλανδία), από τη δεκαετία του 1950 και μετά, διατάραξαν την αίσθηση του ανήκειν. Οι υιοθετημένοι αυτοί και οι οικογένειές τους έχουν περάσει εβδομήντα χρόνια διερωτώμενοι για το τι ακριβώς συνέβη, ενώ συχνά αναζητούν εναγωνίως τις ρίζες τους σε μια ελληνική οικογένεια.
Ελπίζω ότι το βιβλίο προσφέρει απαντήσεις μέσα από τις δύσκολες πορείες που διήνυσαν οι υιοθετημένοι στη διάρκεια της ζωής τους. Πορείες που, όλες μαζί, συνθέτουν ένα άγνωστο κεφάλαιο στην ιστορία της Ελλάδας και των Ηνωμένων Πολιτειών κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί την εγκυρότερη μελέτη διεθνώς μέχρι σήμερα, για το θέμα της καταστροφής της Σμύρνης, μιας από τις μελανότερες σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας του 20ου αιώνα. Όλα τα βιβλία που έχουν γραφτεί σχετικά, αναφέρονται εκτενώς στο παρόν έργο της Ντόμπκιν.
Στις σελίδες του παρατίθενται με ανατριχιαστική ακρίβεια μαρτυρίες αυτοπτών και συμμετεχόντων, από απλούς κατοίκους που ξεριζώθηκαν μέχρι τους κορυφαίους διοικητές και πολιτικούς των δυτικών δυνάμεων, διαγράφονται χαρακτήρες, και αναδεικνύεται ο ηρωισμός κάποιων που με συνεχείς προσπάθειες και αυτοθυσία κατόρθωσαν να σώσουν χιλιάδες ζωές.
Η συγγραφέας περιγράφει με λεπτομέρεια το πολύπλοκο ιστορικό υπόβαθρο της πανωλεθρίας καθώς και τα επακόλουθά της, στα οποία περιλαμβάνεται και η για πολλά χρόνια ενορχηστρωμένη προσπάθεια να απαλειφθεί η αλήθεια από την ιστορική μνήμη. «Γιατί κάψαμε τη Σμύρνη; Γιατί φοβηθήκαμε ότι αν έμεναν τα κτήρια στη θέση τους, δεν θα μπορούσαμε να απαλλαγούμε από τις μειονότητες…»
Falih Rifki Atay
ΠΕΡΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΓΑΛΗΝΗΣ 1 × €6.30
Στη θάλασσα 1 × €15.93
Αμοιρολόιτος 1 × €23.00
Ζευγάρια που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας 1 × €20.00
Οι λέξεις μου 1 × €9.90
Το μαγικό βουνό (Συλλεκτική έκδοση) 1 × €24.00
Επισκόπηση της νεοελληνικής ιστορίας 1 × €13.50Υποσύνολο: €112.63
