€9.90
Ο Τάσος Τσακίρογλου, στιβαρός δημοσιογράφος και αφοσιωμένος αναγνώστης βιβλίων, συνδυάζει στέρεα τις δύο αυτές ιδιότητες στις γραπτές ή ηχητικές δημοσιεύσεις του. Τα 54 podcast που απαρτίζουν τον ανά χείρας τόμο -και τα οποία «ανέβηκαν» στον ιστότοπο της Εφημερίδας των Συντακτών (efsyn.gr) από τον Απρίλιο του 2023 έως και τον Οκτώβριο του 2024- είναι η ευθύβολη ματιά του, βασισμένη ενίοτε σε βιβλία που ο ίδιος έχει μελετήσει και εμπλουτίσει με αυτά τη σκέψη του.
Για τον λόγο αυτό, τα κείμενά του δεν αποτελούν μια επιφανειακή προσέγγιση της επικαιρότητας, που σύντομα ξεχνιέται, αλλά μια πολύπλευρη και ουσιαστική εμβάθυνση σε θέματα που θα συνεχίσουν να απασχολούν και στο μέλλον.
Καθοριστική για όλα τα παραπάνω είναι η σταθερή και θερμή στάση του Τσακίρογλου απέναντι στο ζήτημα της αυτοδιαχείρισης, μιας ιδέας και πρακτικής που ίσως από μόνη της δεν είναι ικανή για την κοινωνική αλλαγή, σίγουρα όμως είναι αναγκαία.
Πενήντα Τέσσερα Podcast
Πώς ερμήνευε ο άνθρωπος στο απώτατο παρελθόν θανατηφόρες λοιμικές ασθένειες, όπως η λέπρα, ο τύφος και η χολέρα, και με ποια μέσα τις αντιμετώπιζε; Πόσο παλαιά είναι η κοινή αντίληψη για την (αυτο)θυσία του εξιλαστήριου θύματος; Ποια είναι η σχέση της προσφάτως βιωμένης πανδημίας με την πανάρχαια αντίληψη για τον αποδιοπομπαίο τράγο, τον αρχαϊκό ελληνικό αποικισμό και τον θεό Απόλλωνα;
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα σημαντικότερα ερωτήματα που τίθενται στο ανά χείρας πόνημα. Οι ανθρώπινες κοινωνίες ήδη από τα προϊστορικά χρόνια, αδυνατώντας να αντιληφθούν τα πραγματικά αίτια για τα οποία ενέσκηπτε λιμός ή και λοιμός, απέδιδαν την εμφάνιση τέτοιων συμφορών σε επέμβαση θεϊκών δυνάμεων, οι οποίες τις έστελναν στους ανθρώπους ως τιμωρία και ως μέσο σωφρονισμού για την παραβατική τους συμπεριφορά. Με στόχο τον εξευμενισμό του θεού, την ίαση και την επιστροφή στην ομαλότητα επιστρατεύονταν κατάλληλα τελετουργικά και ειδικές προσευχές, που συνέτασσαν και εκτελούσαν μάντεις-θεραπευτές οι οποίοι, λόγω της εξειδικευμένης τους κατάρτισης, ήταν σε θέση να ερμηνεύουν τα κακώς κείμενα και να δίνουν τις προσήκουσες λύσεις.
Στο βιβλίο αυτό, μέσα από την σύγκριση των πρωιμότερων αρχαίων ελληνικών πηγών με διάφορα εξειδικευμένα τελετουργικά κείμενα Χετταίων, Λουβίων, Χουρριτών, κ.ά. ιατρομάντεων της τρίτης και δεύτερης χιλιετίας π.Χ., που προέρχονται από βιβλιοθήκες αρχαίων ανατολικών βασιλείων, ιχνηλατείται η πορεία της αντίληψης για την αποπομπή του τελετουργικού φαρμάκου (του αποδιοπομπαίου τράγου) στις αρχαίες κοινωνίες. Μέρος της πολύτιμης αυτής και μακραίωνης γνώσης των λαών της αρχαίας Εγγύς Ανατολής φαίνεται πως πέρασε απρόσκοπτα στον κόσμο του Αιγαίου και την ηπειρωτικής Ελλάδας περί τις αρχές της πρώτης χιλιετίας π.Χ. Κατά το μεγάλο ταξίδι των μύθων στον αρχαίο ελληνικό κόσμο και την Εγγύς Ανατολή, η μορφή του ισχυρού επήλυδος θεού Απόλλωνος αναδείχθηκε, και μάλιστα με την καίρια συμβολή του ίδιου του Ομήρου, σε θεό θεραπευτή λοιμικών ασθενειών και προστάτη του ελληνικού αποικισμού, μπολιάζοντας καθοριστικά τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό
Η Ανθρώπινη κατάσταση, ένα εντυπωσιακά πρωτότυπο έργο που σφύζει από αναπάντεχες αποκαλυπτικές σκέψεις και συμπεράσματα, είναι σήμερα, από πολλές απόψεις, ακόμη πιο ενδιαφέρουσα απ’ ό,τι όταν πρωτοεμφανίστηκε, το 1958. Η Hannah Arendt μελετά την κατάσταση της σύγχρονης ανθρωπότητας υπό το πρίσμα της ικανότητάς μας να πράττουμε. Τα προβλήματα που η Arendt προσδιόρισε τότε -η ελάττωση της ανθρώπινης πράξης και της πολιτικής ελευθερίας και το παράδοξο γεγονός ότι, ενώ οι ανθρώπινες δυνάμεις αυξάνονται μέσα από την πρόοδο των θετικών και των ανθρωπιστικών επιστημών, είμαστε λιγότερο ικανοί να ελέγχουμε τις συνέπειες των πράξεών μας- παραμένουν ανεπίλυτα.
Αυτή η νέα έκδοση περιλαμβάνει εισαγωγή από τη Margaret Canovan, διακεκριμένη μελετήτρια της Arendt, που αναλύει διεισδυτικά την επιχειρηματολογία του βιβλίου και εξετάζει τη σημασία του σήμερα. Η Ανθρώπινη κατάσταση, ένα κλασικό έργο της πολιτικής και της κοινωνικής θεωρίας, έχει αποδειχθεί αγέραστη και πάντοτε επίκαιρη.
Η δυτική κουλτούρα ποτέ δεν σταμάτησε να αναπαριστά τη συνταρακτική δύναμη με την οποία ο έρωτας εισβάλλει στις ζωές των ανθρώπων, τη μυθική εκείνη στιγμή που γνωρίζουμε ότι κάποιος προορίζεται για εμάς, το ρίγος που μας διατρέχει στην απλή σκέψη του άλλου ή της άλλης. Ωστόσο, αυτή η κουλτούρα που μιλά τόσο πολύ για τη γέννηση του έρωτα, είναι δυσανάλογα λιγότερο ομιλητική για τον θάνατο του έρωτα και τη διάλυση των σχέσεων, για όλες εκείνες τις -εξίσου μυστήριες- στιγμές που διστάζουμε ή αποφεύγουμε να ερωτευτούμε.
Στην πρωτότυπη αυτή μελέτη, η φημισμένη κοινωνιολόγος Eva lllouz ανατέμνει το φαινόμενο της “αποδέσμευσης από τον έρωτα”, όχι όμως από ψυχολογική σκοπιά, αλλά εντάσσοντάς το σε μια ευρύτερη κοινωνιολογία των αρνητικών σχέσεων: Εάν ο έρωτας ταυτιζόταν κάποτε με την ελευθερία σύναψης σεξουαλικών και συναισθηματικών δεσμών κατά βούληση, στις μέρες μας διέρχεται μια νέα φάση που χαρακτηρίζεται από την ελευθερία της αποχώρησης, της απόσυρσης και της απόρριψης – της μη-επιλογής. Η εξάπλωση της καταναλωτικής κουλτούρας και της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας της αγοράς, η εξέλιξη της τεχνολογίας ως κατεξοχήν διαμεσολαβητικής δομής των σύγχρονων σχέσεων και η διείσδυση του καπιταλισμού στις βαθύτερες εσοχές της υποκειμενικότητας είναι, κατά την lllouz, οι κύριες αιτίες που ευθύνονται για τον μετασχηματισμό του έρωτα στην υστερονεωτερική εποχή.
Μελετώντας μια σειρά φαινομένων και πρακτικών που συνιστούν εκφάνσεις του μετασχηματισμού αυτού (βραχύβιες σχέσεις, περιστασιακό σεξ, ιστότοποι γνωριμιών, sexting, ghosting), καθώς και τον αντίκτυπο τους στην αίσθηση αξίας του ατόμου και στις σχέσεις των φύλων, η Eva lllouz καταδεικνύει την ανάγκη άρθρωσης μιας νέας κοινωνιολογίας της αβεβαιότητας και ολοκληρώνει την τοιχογραφία των σύγχρονων ερωτικών σχέσεων που ξεκίνησε με το Γιατί πληγώνει ο έρωτας.
“Το έργο της Eva lllouz συνδυάζει τη θεωρητική εμβάθυνση με τη διεισδυτική ματιά στις ουσιώδεις εξελίξεις της σύγχρονης κουλτούρας. […] Το Τέλος του έρωτα, καρπός είκοσι ετών προβληματισμού για την αναπόδραστη συνύφανση του καταναλωτικού καπιταλισμού με το πεδίο των συναισθημάτων κατά τον 21ο αιώνα, αποδεικνύει στους αναγνώστες γιατί η lllouz συγκαταλέγεται μεταξύ των σημαντικότερων στοχαστριών της γενιάς της”. (Susan Neiman, πρώην καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Γέιλ και στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ)
Στα τέλη του 20ού αιώνα πολλοί πίστεψαν ότι οι μακραίωνες συγκρούσεις που είχαν σημαδέψει τη νεότερη ευρωπαϊκή ιστορία ―με εμβληματικότερη απ’ όλες τη σύγκρουση μεταξύ δημοκρατικών και αντιδημοκρατικών καθεστώτων― είχαν πλέον λήξει οριστικά. Ζούσαμε, υποτίθεται, «το τέλος της ιστορίας»: το θρίαμβο της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Δύο δεκαετίες αργότερα, η εποχή αυτή φαντάζει ήδη μακρινό παρελθόν. Η δημοκρατία στην Ευρώπη συναντά βαθύτατη αμφισβήτηση ― κι αυτό όχι μόνο στις νεοσύστατες δημοκρατικές πολιτείες, αλλά και στα παραδοσιακά προπύργιά της.
Το ξάφνιασμα που συνήθως προκαλεί το φαινόμενο αυτό οφείλεται στην ελλιπή κατανόηση της πραγματικής πολιτικής εξέλιξης της νεότερης Ευρώπης, υποστηρίζει η Σέρι Μπέρμαν, καθηγήτρια πολιτικής επιστήμης στο Κολλέγιο Μπάρναρντ του Πανεπιστήμιου Κολούμπια. Σχεδόν όλα τα δημοκρατικά κινήματα στην Ευρώπη αρχικά απέτυχαν, είτε καταρρέοντας κάτω απ’ το ίδιο τους το βάρος είτε υποκύπτοντας στις δυνάμεις της αντίδρασης και στην αποστασία των αρχικών τους συμμάχων. Η δημοκρατία υπήρξε σχεδόν πάντα εύθραυστη και απειλούμενη, γιατί η ίδια είναι από τη φύση της μια δύναμη απειλητική, ανατρεπτική, πολεμική.
Από τους αγγλικούς εμφυλίους πολέμους τον 17ο αιώνα και τη Γαλλική Επανάσταση ενάντια στο Παλαιό Καθεστώς, στις αποτυχημένες επαναστάσεις του 1848, την κατάρρευση των μεγάλων αυτοκρατοριών και το σχηματισμό των νεότερων ευρωπαϊκών κρατών, εν συνεχεία στην άνοδο του εθνικισμού και του κομμουνισμού και τη σχεδόν πλήρη ήττα της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, ώς τον Β ́ Παγκόσμιο Πόλεμο ―τον μεγάλο ευρωπαϊκό εμφύλιο― και την πολιτική τάξη που διαμορφώθηκε σαν επακόλουθό του, το βιβλίο φτάνει μέχρι την πτώση των δικτατοριών της νότιας Ευρώπης και των καθεστώτων του υπαρκτού σοσιαλισμού, προσφέροντας όχι μόνο ένα εντυπωσιακό πανόραμα που τακτοποιεί και οριοθετεί τη χαώδη πολιτική ιστορία της νεότερης Ευρώπης, αλλά και μια διεισδυτική ερμηνεία του αντιδημοκρατικού ρεύματος που δείχνει σήμερα τα δόντια του.
Αριστοφάνη Λυσιστράτη 1 × €7.70
Ο ελέφαντας 1 × €9.00
Η ιστορία της μουσικής για παιδιά 1 × €22.10
Ο Θησέας και ο Μινώταυρος, ο Μίνωας, η Πασιφάη, η Αριάδνη και ο Αιγέας 1 × €7.70
Τι συνέβαινε στον κόσμο ταυτόχρονα 1 × €12.00Υποσύνολο: €58.50
