Σχετικά προϊόντα
- Γλώσσα
Παροιμίες και παροιμιακές φράσεις της ελληνικής αρχαιότητας
Χρηστίδης Α. Δημήτριοςεισαγωγή-κείμενο-μετάφραση-σχόλια€31.80€28.50Η χρήση παροιμιών και παροιμιακών φράσεων είναι ευρύτατη σε διάφορες γλώσσες, μια και αποτελούν έκφραση της πατροπαράδοτης λαϊκής σοφίας ενός κοινωνικού συνόλου. Η ελληνική αρχαιότητα δεν αποτελεί εξαίρεση: Οι παροιμίες χρησιμοποιήθηκαν ήδη από την αρχαϊκή εποχή, μελετήθηκαν κατά την κλασική και την ελληνιστική περίοδο, και συγκεντρώθηκαν σε συλλογές κατά την ύστερη αρχαιότητα και κατά τη βυζαντινή περίοδο.
Στον τόμο αυτό γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστούν θεματικά οι αρχαίες ελληνικές παροιμίες (τουλάχιστον όσες έχουν συμπεριληφθεί στις αρχαίες και στις βυζαντινές συλλογές, αλλά και σε κάποιες ειδικές μελέτες νεότερων ερευνητών, καθώς και όσες επιπλέον εντοπίστηκαν με τα σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα), συνοδευόμενες από νεοελληνική μετάφραση, ερμηνευτικά και πραγματολογικά σχόλια, συμπληρωματικές πληροφορίες και επεξηγήσεις για την προέλευση και τη χρήση τους, τη νοηματική τους εξέλιξη και τις διάφορες ερμηνευτικές τους εκδοχές, καθώς και από καταγραφή των σημαντικότερων πηγών που παραδίδουν την καθεμιά.
Πρόκειται για την πρώτη τέτοιου τύπου καταγραφή των αρχαίων ελληνικών παροιμιών στη διεθνή βιβλιογραφία. Παρουσιάζονται 5.320 αρχαίες ελληνικές παροιμίες, από τις οποίες 668 καταχωρίζονται για πρώτη φορά σε μια τέτοια ευρύτερη καταγραφή. - Γλώσσα
Κοινωνική Διγλωσσία Και Γλωσσική Ιδεολογία
Χρήστος ΚαρβούνηςΣυμβολή στην ιστορία της κοινής νεοελληνικής (1783–1941)€30.00€27.00Η παρούσα μελέτη επιδιώκει αφενός να φωτίσει ορισμένα βασικά σημεία της διαδικασίας (προ)τυποποίησης και γλωσσικού προγραμματισμού της νέας ελληνικής στα συμφραζόμενα της κοινωνικής διγλωσσίας (diglossia), ενός φαινομένου (παρά την κρατούσα άποψη) εντέλει αποκλειστικά συνυφασμένου με την ίδρυση και τις κοινωνικο-ιδεολογικές συνιστώσες του ελληνικού κράτους, αφετέρου να διερευνήσει τις γραπτές ποικιλίες που ήταν σε χρήση, τη μεταξύ τους σχέση και τις (γλωσσικές) προϋποθέσεις για την επικράτηση / εδραίωση της δημώδους / δημοτικής — προϋποθέσεις που φαίνεται πως υπήρχαν ήδη από την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Επίσης, είναι απαραίτητο να δούμε αυτή τη διαδικασία χειραφέτησης και (προ)τυποποίησης της δημώδους / δημοτικής όχι μόνο συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες, αλλά πρωτίστως έχοντας ως αφετηρία τις υπάρχουσες πηγές και τα γλωσσικά τεκμήρια καθαυτά, όχι την πρόσληψή τους ή τα όποια αφηγήματα των πρωταγωνιστών και των ερευνητών. Το εξαιρετικά σύνθετο αντικείμενο μελέτης απαιτεί και έναν σημαντικό βαθμό διεπιστημονικότητας, την αξιοποίηση μεθοδολογικών εργαλείων και δεδομένων κυρίως από την ιστορική (κοινωνιο)γλωσσολογία, τη νεοελληνική φιλολογία και την ιστορία. Η αναφορά μεταξύ άλλων σε απόψεις εντελώς αβάσιμες από γλωσσικο-ιστορική σκοπιά, όπως λ.χ. ότι η καθαρεύουσα είναι δημιούργημα του Α. Κοραή, ότι η διγλωσσία ή / και το γλωσσικό ζήτημα ανάγονται στην Αρχαιότητα, ότι η δημοτική εμφανίζεται και (προ)τυποποιείται από τη γενιά του Μ. Τριανταφυλλίδη ή ότι η κοινή νεοελληνική διαμορφώθηκε κυρίως μεταπολεμικά, επιβεβαιώνει την πολυπλοκότητα της νεοελληνικής γλωσσικής ιστορίας και την ανάγκη να ερευνηθεί συστηματικά, σε αντιδιαστολή με μια ροπή προς γλωσσικούς μύθους ή έστω με ένα πλήθος στερεότυπων αντιλήψεων που εξακολουθούν να την περιστοιχίζουν.
- Γλώσσα
Το ζορμπαλίκι των ραγιάδων
Σαραντάκος ΝίκοςΑνιχνεύοντας το 1821 μέσα από τις λέξεις του€17.00€15.30Τι ήταν ο ελτζής, ο βεκίλης και ο καϊμακάμης; Ποια ήταν η διαφορά του αρματολού από τον κλέφτη; Ποιοι ήταν οι Κακλαμάνοι, οι Ταλαρίσιοι και οι Χαλδούπηδες; Ποιος ήταν ανώτερος: ο αγάς, ο πασάς ή ο μπέης; Το μπρίκι ήταν πιο δυνατό, η κορβέτα ή η φρεγάτα; Ποια θέση είχαν στο οθωμανικό σύστημα ο σούμπασης, ο τασιλτάρης και ο ζαμπίτης; Ποια σημασία είχαν στα ελληνικά της εποχής οι λέξεις λουφές, πρέζα και τερτίπι;
Καθώς βαίνουμε προς τον εορτασμό των 200 χρόνων από το ιδρυτικό γεγονός του νεοελληνικού κράτους, τα κείμενα της εποχής θα βρεθούν στο προσκήνιο. Όλα όμως αυτά τα κείμενα, είτε είναι γραμμένα από ασπούδαχτους είτε από πολύ μορφωμένους, είτε ιδιόχειρα είτε με τη μεσολάβηση γραμματικών, περιέχουν λέξεις άγνωστες στον σημερινό αναγνώστη ή όρους που σήμερα έχουν προσλάβει διαφορετική σημασία ή χρησιμοποιούνται σε άλλο πλαίσιο.
Έχοντας αποδελτιώσει δεκάδες συγγράμματα της εποχής, από απομνημονεύματα και ιδιωτική αλληλογραφία έως αποφάσεις του Βουλευτικού και αναφορές προς τις αρχές, χωρίς να ξεχνάει τα δημοτικά τραγούδια, ο Νίκος Σαραντάκος, μανιώδης κυνηγός λέξεων, συγκέντρωσε 300 αντιπροσωπευτικούς όρους: λέξεις της οθωμανικής διοίκησης, ορολογία του άτακτου και του τακτικού στρατού, λεξιλόγιο των καραβιών και της ναυτοσύνης, νομίσματα οθωμανικά και ευρωπαϊκά, ακόμη και τους πρώτους χαρακτηρισμούς των αντίθετων στις εμφύλιες διαμάχες.
Πάνω από χίλια παραθέματα, από τη δωρική λιτότητα του Μακρυγιάννη έως τα φαναριώτικα κομψοτεχνήματα του Μαυροκορδάτου, μεταφέρουν στον σημερινό αναγνώστη το πνεύμα της εποχής και το ύφος και ήθος των ανθρώπων της, από τα μεγάλα και τα ηρωικά κατορθώματα έως τα καθημερινά ή και τα χαμερπή, ιχνηλατώντας έτσι το Εικοσιένα μέσα από τις λέξεις του. - Γλώσσα
Οι Λέξεις Έχουν Τη Δική Τους Ιστορία
Σαραντάκος ΝίκοςΤριάντα συν μια ιστορίες λέξεων που ίσως να σας έχουν απασχολήσει€15.80€14.00Ποια είναι η ελληνική ρίζα της λέξης “τουρνουά”; Είναι σωστό να γράφουμε Βατοπαίδι ή Βατοπέδι; Η σφαίρα εξοστρακίζεται ή εποστρακίζεται; Το “φελέκι” είναι κακιά λέξη; Ποια σχέση έχουν οι κάλπες με τους κάλπικους παράδες; Υπάρχουν σεβάσμιοι κουκουλοφόροι; Αληθεύει ότι το “ντιμπέιτ” προέρχεται από το “δίβατον”; Υπήρχαν λαθρομετανάστες το 1928; Εκτός από Δεκεμβριανά και Ιουλιανά, μήπως υπάρχουν και Οκτωβριανά; Τελικά, τι σημαίνει η λέξη “βία” στα ποιήματα του Δ. Σολωμού; Είναι σωστό να λέμε ασθενής και οδοιπόρος ή μήπως το σωστό είναι διπόρος; Ποια σχέση έχουν οι παρόλες με το Κοινοβούλιο και η δραχμή με το δράμι; Γιατί το λευκό χρώμα ονομάστηκε άσπρο; Τι είναι η μπούρμπερη και γιατί πηγαίνει μαζί με τη στάχτη; Το φίλντισι είναι το ίδιο με το σεντέφι; Έχει πληθυντικό η λέξη χάος; Σε τι διαφέρει ο νωπός από τον φρέσκο;
Αυτές και πολλές ακόμα απορίες σχετικά με τη γλώσσα θα σας λυθούν στις σελίδες αυτού του βιβλίου. Ο Νίκος Σαραντάκος συγκεντρώνει στον τόμο αυτόν τριάντα συν ένα κείμενα που αφηγούνται ιστορίες λέξεων -γιατί, εκτός απ τους ανθρώπους, έχουν κι οι λέξεις τη δική τους ιστορία.