€7.60
Η πολύχρονη ενασχόληση του Michael Lowy με τον Ρομαντισμό και την Ουτοπία από μια νεομαρξιστική σκοπιά έχει στόχο της να υφαρπάξει, και έτσι να διασώσει, τον Μαρξισμό μεταφέροντάς τον από την έρημη χώρα της «ψυχρής ιδεολογίας», στα εύκρατα κλίματα ενός νέου επαναστατικού ουμανισμού.
Η μεταφορά γίνεται ασφαλέστερα με την καθοριστική παρεμβολή μεταξύ Ρομαντισμού και επαναστατικής Ουτοπίας ενός τρίτου συντελεστή: της «θρησκευτικότητας». Το θρησκευτικό στοιχείο μετέχει, μέσω του μαρξισμού, του επαναστατικού στοιχείου, ενώ το ουτοπικό στοιχείο μετέχει, μέσω της χιλιαστικής επαγγελίας, του θρησκευτικού. Από την άλλη μεριά, ο Ρομαντισμός ως κίνημα καθολικής άρνησης του παρόντος -ένα κίνημα-Ιανός με τη μία όψη στραμμένη χιλιαστικά προς το μέλλον και με την άλλη στραμμένη νοσταλγικά στο παρελθόν- περιέχει και τα δύο στοιχεία.
Στο πρώτο κείμενο του ανά χείρας δοκιμιακού του εγχειρήματος, ο Lowy εστιάζει το ενδιαφέρον του στην πολιτική θεολογία, όπως αυτή εκδηλώθηκε στους κοινωνικο-απελευθερωτικούς αγώνες ως Θεολογία της Απελευθέρωσης, προκαλώντας σύγχυση στην παραδοσιακή μαρξιστική αντιδιαστολή μεταξύ επαναστατικών λαϊκών κινημάτων και οπισθοδρομικής θρησκευτικής ιδεολογίας. Πράγματι, η Θεολογία της Απελευθέρωσης, γεννημένη κυρίως στη Λατινική Αμερική ως ριζοσπαστικό, επαναστατικό κίνημα, απαιτεί μιαν επανανάγνωση θεμελιωδών μαρξικών και βεμπεριανών αρχών, κατά τρόπον ώστε να αναζητηθούν οι προϋποθέσεις και οι θεωρητικές βλέψεις που καθιστούν δυνατή μια κοινωνιολογία της κουλτούρας μέσα στα πλαίσια των αρχών της πολιτικής θεολογίας […].
Στο δεύτερο κείμενό του, ο Lowy αναλύει τον αντικαπιταλιστικό Ρομαντισμό ως την εξέχουσα τάση του πολύμορφου ρομαντικού κινήματος, ως μια απόπειρα πρότασης μιας καινούργιας αντίληψης για τον Ρομαντισμό, σε αντιδιαστολή με τις ακαδημαϊκές έρευνες, οι οποίες θεμελιώνονται στην προϋπόθεση ότι ο Ρομαντισμός είναι απλώς ένα λογοτεχνικό κίνημα των αρχών του 19ου αιώνα. Η μελέτη του Lowy συγκροτεί μιαν εξαιρετικά οξυδερκή συμβολή, τονίζοντας εμφατικά τη βαθύτατη σχέση ενός αυθεντικού αντικαπιταλιστικού Ρομαντισμού με τα κοινωνικοπολιτικά συμφραζόμενα του 19ου αιώνα, αναδεικνύοντας τον εξεγερσιακό χαρακτήρα του ρομαντικού κοσμοειδώλου, αλλά και την αυθεντικότητα των ρομαντικών πολιτικών και κοινωνικών ιδεών […].
«Η δημιουργική ανάπτυξη του μαρξισμού», επισημαίνει ο Lowy στο τρίτο κείμενο του ανά χείρας δοκιμιακού του εγχειρήματος, «και η υπέρβαση της τρέχουσας “κρίσης” του απαιτεί την επανεγκατάσταση της ουτοπικής διάστασής του». Ο Lowy τονίζει την ανάγκη ενός επαναπροσδιορισμού των μαρξικών προταγμάτων πάνω στη βάση της ουτοπικής πρόσβλεψης, όπως αυτή προτάθηκε και αναλύθηκε κυρίως από τον Ερνστ Μπλοχ στο έργο του «Η Αρχή της Ελπίδας», η οποία «ενοικεί στους αγώνες, στα όνειρα και στις επιθυμίες εκατομμυρίων θυμάτων της καταπίεσης και της εκμετάλλευσης» που δημιουργεί ο ύστερος καπιταλισμός, ως τελευταίο στάδιο της νεωτερικότητας, καθώς και οι σύγχρονες μετακαπιταλιστικές γραφειοκρατικές κοινωνίες. […] (Από τον πρόλογο του Στέφανου Ροζάνη)
Περιεχόμενα
Διαθεσιμότητα: Διαθέσιμο κατόπιν παραγγελίας
“Δεν μπορώ” του είπα. “Δεν μπορώ!”
“Σίγουρα;” με ρώτησε αυτός.
“Ναι. Πολύ θα ήθελα να μπορούσα να σταθώ μπροστά της και να της πω τι νιώθω… Ξέρω, όμως, ότι δεν μπορώ.”
Ο Χοντρός κάθισε σαν τον Βούδα πάνω σ’ εκείνες τις φριχτές μπλε πολυθρόνες του γραφείου του. Χαμογέλασε, με κοίταξε στα μάτια και, χαμηλώνοντας τη φωνή όπως έκανε κάθε φορά που ήθελε να τον ακούσουν προσεκτικά, μου είπε:
“Να σου πω μια ιστορία…”
Και χωρίς να περιμένει να συμφωνήσω, ο Χόρχε άρχισε να αφηγείται.
Ο Ντεμιάν είναι ένας ανήσυχος νεαρός φοιτητής που προσπαθεί να ανακαλύψει τον εαυτό του. Οι αναζητήσεις του τον κατευθύνουν στον “Χοντρό”, έναν πολύ ιδιόρρυθμο ψυχαναλυτή που τον βοηθά να αντιμετωπίσει τη ζωή και να βρει απαντήσεις στα ερωτήματά του με έναν τρόπο πολύ πρωτότυπο: σε κάθε συνάντηση, του διηγείται από μία ιστορία, κλασική ή μοντέρνα, “ανατολίτικη” ή “δυτικότροπη”, που πηγάζει από τη λαϊκή προφορική παράδοση ή απευθείας από τη φαντασία του “Χοντρού”. Οι ιστορίες αρχίζουν να λειτουργούν ως παραβολές, και ο Ντεμιάν κατασιγάζει τις αγωνίες και τις ανασφάλειές του, ωριμάζοντας μάλλον, παρά βρίσκοντας “έτοιμες λύσεις” και “συνταγές ευτυχίας”… Οι σχέσεις μεταξύ θεραπευτή και θεραπευομένου δεν είναι -ούτε αυτές- συμβατικές και αναμενόμενες. Καβγάδες, διαφωνίες, συμπάθεια, αντιπάθεια, μίσος και αγάπη αφήνονται ελεύθερα να εκφραστούν, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο δύο μοναδικούς λογοτεχνικούς ήρωες με σάρκα και οστά, προσφιλείς και οικείους στον αναγνώστη. Καμία σχέση εδώ με το στερεότυπο του ψυχαναλυτικού ντιβανιού και του οριζοντιωμένου πάσχοντος. Ο διάλογος και η ανταλλαγή εμπειριών και απόψεων, διανθισμένος με εξαιρετικές αφηγήσεις ιστοριών, τοποθετούν το Να σου πω μια ιστορία στην κατηγορία των λογοτεχνικών βιβλίων, ασχέτως εάν, παγκοσμίως, τοποθετείται κάτω από την ετικέττα: “Βιβλία αυτογνωσίας και αυτοβοήθειας”.
έκδοση του 1977
Να, για ν’ αρχίσουμε, μερικές εικόνες: είναι το μερίδιο της τέρψης που ο συγγραφέας προσφέρει στον εαυτό του τελειώνοντας το βιβλίο του. Πρόκειται για μια τέρψη γοητείας (και κατά συνέπεια αρκετά εγωιστική). Έχω κρατήσει μόνο τις εικόνες που με συγκλονίζουν, χωρίς να ξέρω το γιατί (η άγνοια αυτή είναι χαρακτηριστικό της γοητείας, κι ό,τι πω για κάθε εικόνα δεν θα είναι παρά φανταστικό).
Ωστόσο, θα πρέπει να το παραδεχτώ, μόνον οι εικόνες της νιότης μου με γοητεύουν. Η νιότη μου δεν ήταν δυστυχισμένη, κι αυτό χάρη στη στοργή που με περιέβαλλε. Ήταν όμως αρκετά άχαρη, εξαιτίας της μοναξιάς και της υλικής σφίξης. Δεν είναι λοιπόν η νοσταλγία κάποιας ευτυχισμένης εποχής που με κάνει να στέκομαι μαγεμένος μπροστά σ’ αυτές τις φωτογραφίες, αλλά κάτι πιο συγκεχυμένο.
Όταν ο ρεμβασμός (η έκπληξη) συνθέτει την εικόνα σαν κάτι το ξεχωριστό, όταν τη μετατρέπει σε αντικείμενο μιας άμεσης απόλαυσης, δεν έχει πια καμιά σχέση με τη σκέψη -ακόμα κι αν αυτή είναι ονειροπόλα- μιας ταυτότητας. Ταράζεται και μαγεύεται από ένα όραμα που δεν είναι καθόλου μορφολογικό (δεν μοιάζω ποτέ με τον εαυτό μου), αλλά μάλλον οργανικό. Καθώς περικλείνει όλο το γονεϊκό πεδίο, η εναλλαγή των εικόνων δρα σαν ένα μέντιουμ και με βάζει σ’ επαφή με το «Εκείνο» του σώματός μου. Γεννά μέσα μου κάτι σαν χαύνο όνειρο, που οι ενότητές του είναι δόντια, μαλλιά, μύτη, λιγνάδα, γάμπες με κάλτσες μακριές, που δεν είναι δικές μου, χωρίς όμως και να ανήκουν σε κανέναν άλλον εκτός από μένα: να με λοιπόν σε κατάσταση ανησυχητικής οικειότητας: βλέπω τη ρωγμή του υποκειμένου (εκείνο ακριβώς για το οποίο το ίδιο το υποκείμενο δεν μπορεί να πει τίποτε). Έτσι η φωτογραφία της νιότης είναι συγχρόνως πολύ αδιάκριτη (είναι το μέσα σώμα μου που παραδίδεται για ανάγνωση) και πολύ διακριτική (δεν μιλάει για «μένα»).
Δεν πρόκειται, επομένως, να βρούμε εδώ παρά μόνο τις εικονίσεις μιας προϊστορίας του σώματος -ανακατεμένες με το οικογενειακό μυθιστόρημα- του σώματος αυτού που πορεύεται προς την εργασία, την απόλαυση της γραφής.
«Στα μισά μιας σκοτεινής υπόθεσης που απαιτεί μέγιστη υπευθυνότητα, δεν είναι και λίγο να διατηρείς– μ᾽ όποιο τέχνασμα! – ηλιόλουστη τη διάθεσή σου»: Έτσι ξεκινάει το Λυκόϕως των Ειδώλων, ένα συναρπαστικό σφυροκόπημα αιώνιων ειδώλων, ένα «διονυσιακό φινάλε» για τον φιλόσοφο στη σκιά του οποίου κινήθηκαν όλοι οι μεταγενέστεροι.
Το Λυκόφως μαζί με τον Αντίχριστο και το Ecce Homo είναι τα τρία τελευταία έργα του Φρ. Νίτσε. Γράφτηκε το 1888, τη στερνή νηφάλια χρονιά του Νίτσε, την περίοδο που ο ίδιος περιγράφει σαν «την τέλεια μέρα που όλα ωρίμαζαν».
Η τελευταία αυτή δημιουργική περίοδος του Νίτσε είναι μοναδική στα χρονικά της λογοτεχνίας, όπως τονίζει ο Στέφαν Τσβάιχ: «Ίσως ποτέ, σ᾽ ένα τόσο μικρό χρονικό διάστημα, καμιά μεγαλοφυία δεν σκέφτηκε τόσο εντατικά, υπερβολικά και ριζικά. Ποτέ ανθρώπινος νους δεν κατακλύστηκε έτσι από ιδέες, δεν γέμισε από εικόνες και δεν πλημμύρισε από μουσική, όπως ο σημαδεμένος της Μοίρας εγκέφαλος του Νίτσε».
Βγαλμένο απ’ την πολεμική σχολή της ζωής . –« Ό,τι δε με σκοτώνει, με δυναμώνει» (από τις γνωστότερες φράσεις του Λυκόφωτος) το βιβλίο στήνει νέες αξίες, χαράζει καινούργιες ορίζουσες, σπάζοντας τις πλάκες των παλιών, σ᾽ όλη τη σφαίρα της ποίησης, της ϕιλοσοϕίας, του γενικότερου στοχασμού.
Ηράκλειτος, Αριστοτέλης, Σωκράτης, Σοπενάουερ, Θουκυδίδης, Φλωμπέρ, Πλούταρχος, Ελεάτες, Δημόκριτος, Κάντ, Πασκάλ, Γκαίτε, Ρουσσώ, Σίλλερ, Δάντης, Ουγκό, Λιστ, Ζολά, Μπαλζάκ, Ραϕαέλο, Λόπε ντε Βέγα, Δαρβίνος, Ιούλιος Καίσαρ, Βάγκνερ, Ναπολέων, Ντοστογιέφσκι, Σταντάλ, Σπινόζα, Βίνκελμαν: μερικοί μόνο από όσους στηρίζουν τον πολιτισμό μας που ο Νίτσε «περνά από κόσκινο».
«Τούτο το γραφτό κεφάτο, ολέθριο, ένας δαίμονας που γελάει», όπως λέει ο φιλόσοφος στην αυτοβιογραφία του, «είναι το βιβλίο-εξαίρεση: τίποτα πλουσιότερο σε ουσίες, πιο ανεξάρτητο, πιο ανατρεπτικό».
Λογοκρατορίες 1 × €28.80
Σκυφτοί περάσανε 1 × €13.00
Ο Μούργος (1) 1 × €6.00
Ζευγάρια που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας 1 × €20.00
Ο πρίγκιπας με το φλιτζανάκι 1 × €13.50
Το μικρό φάντασμα 1 × €6.70
Η γυναίκα της βιβλιοθήκης 1 × €14.00Υποσύνολο: €102.00
