Με την παρούσα επετειακή έκδοση παρουσιάζουμε έναν καινούργιο πρόλογο για τις Παραμυθοκόρες, τις μυθικές ηρωίδες των λαϊκών αφηγήσεων, που, τριάντα χρόνια μετά την πρώτη τους εμφάνιση, δεν παύουν να είναι εξαιρετικά επίκαιρες.
Μέσα από τον ποιητικό, μεταφορικό λόγο του παραμυθιού οι διαχρονικές γυναικείες μορφές του παραμένουν αυθύπαρκτες, πολεμώντας για την απόκτηση της ατομικής τους υπόστασης, σε πείσμα των πάντων – κοινωνικών συνθηκών, πατροπαράδοτων καταβολών και λαϊκών πεποιθήσεων.
Τις αναζήτησα ερευνώντας το ελληνικό προφορικό παραμύθι και είχα τη μεγάλη τύχη να τις συναντήσω διαβάζοντας παλαιότερες συλλογές σε λαογραφικά περιοδικά και ανέκδοτα αρχεία. Οι ηρωίδες αυτές, παρότι ανώνυμες και παντελώς άγνωστες μέχρι πρόσφατα στο ευρύ κοινό, υπήρξαν στα μάτια μου τόσο μεγάλες όσο και η Ελένη, η Αντιγόνη, η Δανάη κι η Περσεφόνη.
Θέλησα να τις ταξιδέψω παντού, όπου μπορεί να εκτιμηθεί η πραγματική τους αξία. Ελπίζω σήμερα οι παραμυθοκόρες να είναι αρκετά ευχαριστημένες
Απόσταγμα, σχεδόν βιωματικό, από την πολύχρονη διδασκαλία μου στη Σορβόννη, το πόνημα αυτό απευθύνεται σε όσους από τους Νεοέλληνες ταλανίζονται με το πρόβλημα της ελληνικής ιστορικής συνέχειας και στους ξένους (κυρίως τους Δυτικοευρωπαίους και τους Αμερικάνους βλαστούς τους) που αρκούνται στην επιλεκτική γνώση του παρελθόντος τους.
Στόχος μου λοιπόν να βάλω, κατά το δυνατόν, έστω εκ του πλαγίου και λάθρα σχεδόν, το Βυζάντιο στη θέση που τα επιτεύγματά του μας υπαγορεύουν: να πω συνοπτικά, εννοώ, αυτά που το αναδεικνύουν ως την πρώτη ευρωπαϊκή αυτοκρατορία και που εξηγούν, όχι μόνο το πολιτιστικό μεγαλείο του (και αυτό ανεπαρκώς ακόμη γνωστό), αλλά και την ασυνήθη για παγκόσμια δύναμη (όπως ήταν κάποτε το Βυζάντιο) μακροβιότητά του.
Με αυτό το σκεπτικό ως προτεραιότητα, η επιλογή των θεμάτων που ανέπτυξα και ανέλυσα εδώ (πλην του ιστορικού πλαισίου που προτείνω σαν καμβά, θα έλεγα, του κεντήματος) σχετίζεται κυρίως με φαινόμενα μακράς διάρκειας, που μπορούν κάπως να ερμηνεύσουν αντιδράσεις ατομικές ή ομαδικές των Βυζαντινών απέναντι στις προκλήσεις του καιρού τους και ίσως και να εξηγήσουν το “Γιατί” της βυζαντινής πολιτικής εμβέλειας.
α ΞΥΠΝΗΜΑΤΑ, κλασικό πλέον βιβλίο, που ενέπνευσε μια κινηματογραφική ταινία, διασκευάστηκε για το θέατρο και το ραδιόφωνο και αποτέλεσε θέμα για πολλά τηλεοπτικά ντοκυμαντέρ, είναι ο συγκλονιστικός απολογισμός της κατάστασης μιας ομάδας είκοσι ασθενών που έγιναν κατατονικοί από την επιδημία ύπνωσης που σάρωσε τον κόσμο αμέσως μετά τον Αʹ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και οι είκοσι ασθενείς πέρασαν σαράντα χρόνια σε νοσοκομεία και ιδρύματα, ακίνητοι και άλαλοι. Και ενώ δεν τους έλειπε η συνείδηση του κόσμου γύρω τους, δεν εκδήλωναν κανένα ενδιαφέρον για ό,τι συνέβαινε σε αυτόν. Μέχρι που ο δρ Σακς το 1969 τους χορήγησε το τότε νέο φάρμακο L-DOPA, το οποίο τους έβγαλε –προσωρινά– από τον επί δεκαετίες λήθαργό τους.
Ο συγγραφέας διηγείται τις συγκινητικές ιστορίες των ασθενών αυτών και την εκπληκτική μεταμόρφωσή τους χάρη στη θεραπεία. Το βιβλίο, που ο W.H. Auden αποκάλεσε «αριστούργημα», είναι μια παθιασμένη εξέταση γενικότερων θεμάτων για την υγεία, την ασθένεια, τον πόνο, τη φροντίδα και την ανθρώπινη κατάσταση.
«Τα Ξυπνήματα προέκυψαν από την πολύ βαθιά σύνδεσή μου ως γιατρού και ανθρώπου, τη βαθύτερη που έχω βιώσει, με τους ασθενείς που συνάντησα και έζησα μαζί τους, στο νοσοκομείο του Μπρονξ, μερικοί από τους οποίους ήταν καθηλωμένοι, ακίνητοι, σε ένα είδος έκστασης, για δεκαετίες. Η ημικρανία ήταν ακόμα στον ιατρικό κανόνα, αλλά στο βιβλίο ξέφυγα προς όλες τις κατευθύνσεις – την αλληγορία, τη φιλοσοφία, την ποίηση…» – OLIVER SACKS
Τα Ξυπνήματα κυκλοφόρησαν πρώτη φορά το 1973. Το 1990 εκδόθηκαν αναθεωρημένα, με νέα κείμενα για τις θεατρικές διασκευές τους, όπως για το θεατρικό έργο που ενέπνευσαν στον Χάρολντ Πίντερ, το A Kind of Alaska, και για την ταινία “Ξυπνήματα”, με πρωταγωνιστές τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο και τον Ρόμπιν Ουίλλιαμς
Οι συγγραφείς βάζουν σε τάξη αυτά που μισοξέρουμε ή μαντεύουμε για μια ευρεία σύγχρονη θεματολογία, τα συμπληρώνουν, τους δίνουν ιστορικό και κοινωνικο-οικονομικό-πολιτικό πλαίσιο και τα παρουσιάζουν ολοκληρωμένα ως τις μεγάλες τάσεις που συνοδεύουν το πέρασμά μας σε μια νέα εποχή (χωρίς όμως να διεκδικούν τον τίτλο του προφήτη όπως συχνά κάνουν οι Αμερικανοί). Δεν ξέρω ποια από τα ζητήματα να πρωτοδιαλέξω: τον νέο φεμινισμό; Τη μόδα βίγκαν; Τον άνθρωπο-μηχανή; Την αποανάπτυξη; Τα κρυπτονομίσματα; Κάθε κεφάλαιο είναι και μία σχεδόν πλήρης εισαγωγή σε μια ιδέα-τάση-πρωτοβουλία-πρόβλημα που προσφέρει μια εκλαϊκευμένη αποτύπωσή της (με παραπάνω βιβλιογραφία για όσους ενδιαφέρονται). Τελειώνοντάς το διαπιστώνεις ότι ακόμα και αν κάποιες από τις ιδέες αυτές αποδειχθούν ουτοπίες, τα προβλήματα που τις ενέπνευσαν είναι υπαρκτά και ότι δεν μπορούμε να προχωρήσουμε στο μέλλον με τα εργαλεία σκέψης και δράσης του παρελθόντος αφού πια δεν εκφράζουν τις σύγχρονες κοινωνίες και ιδιαίτερα τις νέες γενιές. Ο πρώτος που θα του χαρίσω το βιβλίο είναι ο γιος μου κι αν ήταν στο χέρι μου θα το έκανα σχολικό εγχειρίδιο (με την καλή έννοια). (Βάλια Καϊμάκη, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
“Κάθε πολίτης οφείλει να διαβάσει αυτό το βιβλίο, αν θέλει να κατανοήσει την εποχή του” (Liberation)
“Ένα εγκυκλοπαιδικό έργο με την ευγενέστερη σημασία του όρου, που είναι ταυτόχρονα συναρπαστικό στην ανάγνωσή του” (France Inter)
“Μια διαυγής παρουσίαση των σύγχρονων ιδεών, και των συζητήσεων που αυτές προκαλούν” (L’Obs)
Το βιβλίο, Γυναίκες στο κουρδικό κίνηµα, µητέρες, συντρόφισσες, θεές, της Κούρδισας πανεπιστηµιακού και ακτιβίστριας Χαντάν Τσαγλαγιάν (Handan Çağlayan) αποτελεί την πρώτη ιστορική καταγραφή της πολιτικοποίησης των Κουρδισών στην Τουρκία. Στην ανά χείρας µελέτη παρουσιάζονται ιστορίες εκτοπισµού, µαρτυρίες έµφυλης και ταξικής βίας και αφηγήσεις αντίστασης στην πατριαρχία.
Η Τσαγλαγιάν µε αυτοεθνογραφική διάθεση και υπό το πρίσµα της φεµινιστικής κριτικής προσφέρει πολύτιµες µαρτυρίες για την ιστορία του κουρδικού κινήµατος. Παρακολουθεί τη συγκρότηση εθνικών λόγων στην αλληλοδιάδρασή τους µε τους λόγους για το φύλο, τις πρακτικές γυναικείας χειραφέτησης και τα αντιαποικιακά αισθήµατα.
Παρουσιάζει την οικοδόµηση της κουρδικής ταυτότητας, αναζητά γενεαλογίες αντίστασης, εντοπίζει µυθολογικά µοτίβα που επανανοηµατοδοτούνται στο πλαίσιο του κουρδικού αγώνα για την ελευθερία και τη χειραφέτηση και τοποθετεί την έννοια της Jineoloji στο κέντρο της γυναικείας πράξης. Παράλληλα χαρτογραφεί τις κοινωνικοπολιτικές δυναµικές, τις έµφυλες σχέσεις εξουσίας και τις πατριαρχικές δοµές που περιόρισαν την πολιτικοποίηση των γυναικών καθώς και τους παράγοντες που τις οδήγησαν στην αυτενέργεια και τη δηµιουργία κοινοτήτων αντίστασης και αλληλεγγύης.
Οι µητέρες, οι συντρόφισσες, οι θεές της Χαντάν Τσαγλαγιάν φέρνουν πιο κοντά το όραµα για έναν κόσµο µε ισότητα και ελευθερία.
Πρόλογος: Φωτεινή Τσιμπιρίδου
Μετάφραση: Μουράτι Ισσί, Εύχαρις Μάσχα
Το μήλον της έριδος 1 × €20.00
Άτλας έξι 1 × €19.98
Η μιμητική επιθυμία στο Υπόγειο 1 × €9.00
Ο Δίας το σόι του και η τρελοπαρέα 3 1 × €8.90
Το ζορμπαλίκι των ραγιάδων 1 × €15.30
Ο πολιτικός του Πλάτωνα 1 × €20.00Υποσύνολο: €93.18
