€4.50
Στο πλαίσιο του κύκλου Πρόσωπα Άξια Τιμής, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία διοργάνωσε στις 4 Μαρτίου 2021 διαδικτυακή εκδήλωση για τον Κωνσταντίνο Δ. Γαρδίκα, καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο παρών τόμος περιλαμβάνει τις ανακοινώσεις αυτής της εκδήλωσης.
Οι τέσσερις ανακοινώσεις ανέδειξαν το γενικότερο περιβάλλον της ιατρικής της εποχής στην οποία έζησε ο Γαρδίκας, το ευρύτατο επιστημονικό, συγγραφικό και διδακτικό του έργο, την καινοτόμο δράση του ιδιαίτερα στους τομείς της ιατρικής έρευνας και εκπαίδευσης και το αξιακό πλαίσιο μέσα στο οποίο εντασσόταν όλη αυτή η δράση του. Ειδική αναφορά έγινε, τέλος, στον καταλυτικό ρόλο που διαδραμάτισε στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του και στον εκσυγχρονισμό της επιστημονικής του συγκρότησης η επτάχρονη θητεία του στο περιβάλλον του Μάντσεστερ
Στα έργα επιστημονικής φαντασίας, οι άνθρωποι πολεμάνε τις μηχανές στο όνομα της ελευθερίας και της ατομικότητας, όμως αυτοί οι ανθρωπιστικοί μύθοι είναι από καιρό ξεπερασμένοι.
Μπορεί η νεωτερική εποχή να έβαλε τον άνθρωπο στη θέση του Θεού, μπορεί τον προηγούμενο αιώνα η ανθρωπότητα να έθεσε υπό έλεγχο το λιμό, τις επιδημίες και τον πόλεμο σήμερα όμως, που έχει βαλθεί να νικήσει τα γηρατειά και το θάνατο και να βρει το κλειδί της ευτυχίας, νέες θεϊκές δυνάμεις δημιουργίας και καταστροφής παίρνουν τη σκυτάλη. Όσο αποκωδικοποιούμε τη δομή του εγκεφάλου και τον γενετικό μας κώδικα χάρη στη βιοτεχνολογία, την τεχνητή νοημοσύνη και την επεξεργασία Μεγάλων Δεδομένων, η αυθεντία θα περνάει σε εξωτερικούς αλγόριθμους και οι περισσότεροι άνθρωποι θα γίνονται οικονομικά και πολιτικά ανίσχυροι. Όταν το έξυπνο κινητό μου θα με γνωρίζει καλύτερα απ’ ό, τι εγώ και ο Μεγάλος Αδελφός θα μπορεί να παίρνει τις καλύτερες αποφάσεις για λογαριασμό μου, οι δημοκρατικές εκλογές, η ελεύθερη αγορά και οι ίδιοι οι άνθρωποι θα είναι εξίσου παρωχημένοι με τα πέτρινα μαχαίρια και τις κασέτες ήχου. Αν ο 19ος αιώνας, με τη Βιομηχανική Επανάσταση, έφερε την εργατική τάξη, ο 21ος θα δημιουργήσει μια νέα τεράστια “άχρηστη τάξη”.
Μετά από 50.000 χρόνια, ο Χόμο σάπιενς (έμφρων άνθρωπος) θα δώσει τη θέση του στον Χόμο ντέους (άνθρωπο-θεό) κι ο κόσμος θα αποκτήσει νέους αφέντες.
– Τι είναι το γονιδίωμα;
– Τι είδους ποικιλομορφία το χαρακτηρίζει;
– Πώς διαμορφώνεται κάθε άνθρωπος βάσει της μοριακής ιδιαιτερότητας του γονιδιώματός του;
– Πόσο σημαντικές είναι οι γονιδιωματικές παραλλαγές για την εμφάνιση γενετικών ασθενειών και την εκδήλωση προδιάθεσης σε κλινικές καταστάσεις και χαρακτηριστικά;
– Ποιο είναι το γενετικό υπόβαθρο των ασθενειών;
– Μπορεί η εμφάνισή τους να ερμηνευθεί εξελικτικά;
– Είναι άραγε ο καρκίνος μια γονιδιωματική πάθηση;
– Και εντέλει, πόσο σημαντικές για την υγεία και την ασθένεια είναι οι πληροφορίες που αποκομίζουμε από το γονιδίωμα;
Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας πραγματεύεται όλα αυτά τα -σημαντικά για τη ζωή κάθε ατόμου, αλλά και ολόκληρου του ανθρώπινου είδους- ερωτήματα και προσπαθεί να δώσει απαντήσεις με βάση τις γνώσεις που διαθέτουμε σήμερα. Στο βιβλίο χρησιμοποιούνται ως παραδείγματα περίπου πενήντα μικρές ιστορίες, που σκοπό έχουν να βοηθήσουν τον αναγνώστη να κατανοήσει καλύτερα τον θαυμαστό κόσμο του γονιδιώματος, αλλά και να λειτουργήσουν ως εφαλτήριο για περαιτέρω αναζήτηση και ενημέρωση.
Στην πορεία για την κατανόηση της κρυμμένης αλήθειας, η επιστημονική γνώση διαρκώς εμπλουτίζεται, αναθεωρείται και κάποτε οδηγείται σε κοινούς τόπους – πάντα μέσα από τη γόνιμη αντιπαράθεση. Οι ιστορίες του βιβλίου βασίζονται στις γνώσεις που έχουμε σήμερα· όπως, όμως, λέει ο Σαίξπηρ στην Τρικυμία: «Ό,τι είναι παρελθόν, είναι πρόλογος». Η έκδοση αυτή, λοιπόν, παραδίδεται στο αναγνωστικό κοινό με κάποιο δέος – το δέος που πηγάζει από τον βαθμό της αγνωσίας μας.
Κβαντικά Παράδοξα:
Πότε μια γάτα είναι ζωντανή και νεκρή, ταυτόχρονα;
Μα, οπωσδήποτε, όταν πρόκειται για τη γάτα του Σρέντινγκερ. Μια γάτα με διπλή υπόσταση. Το ίδιο συμβαίνει και με τα άτομα του μικρόκοσμου. Μπορούν να βρίσκονται σε δύο διαφορετικούς τόπους, ταυτόχρονα. Άραγε, μήπως κι εμείς -εκτός από τον συνηθισμένο οικείο μας χώρο- βρισκόμαστε, ταυτόχρονα, και κάπου αλλού;
Η κβαντική φυσική εγείρει εξαιρετικής σημασίας φιλοσοφικά και τεχνολογικά ερωτήματα, τα οποία αναμφισβήτητα ανεβάζουν την πίεση των διανοητών.
Ο συγγραφέας -εξαιρετικός εκλαϊκευτής της επιστήμης- απεχθάνεται τα εγκεφαλικά επεισόδια και δηλώνει ευθύς εξαρχής ότι αυτή καθαυτή η θεωρία της κβαντικής μηχανικής δεν είναι παράξενη ή παράλογη. Αντίθετα, είναι μια πανέμορφα ακριβής και λογική μαθηματική κατασκευή που περιγράφει εξαιρετικά καλά τη φύση.
Όμως, ο μεγάλος φυσικός Νιλς Μπορ είπε κάποτε, ότι “εκείνος που δεν συγκλονίζεται από την κβαντική μηχανική, σίγουρα δεν την έχει κατανοήσει”. Άραγε, είναι η κβαντική φυσική τόσο δυσνόητη; Είναι η πραγματικότητα τόσο παράξενη; Πώς γίνεται οι γάτες να είναι ζωντανές και νεκρές την ίδια στιγμή; Εμείς, τι πρέπει να πιστέψουμε;
Με τρόπο μοναδικό, το βιβλίο μας εισάγει στην ιστορία της θεωρίας και στη σύγχρονη πρακτική της. Ο κβαντικός κόσμος κρύβει αλλόκοτες έννοιες και παράξενες ιστορίες, όμως, πάνω σ’ αυτόν είναι χτισμένος ο οικείος κόσμος της καθημερινής μας ζωής. Δίχως την κβαντική μηχανική δεν θα μπορούσαμε να κατανοήσουμε τη σύγχρονη χημεία, ούτε την ηλεκτρονική ή την επιστήμη των υλικών. Δεν θα είχαμε ανακαλύψει το τσιπ πυριτίου ή το λέιζερ, δεν θα είχαμε τηλεοράσεις, υπολογιστές, φούρνους μικροκυμάτων, διατάξεις αναπαραγωγής CD και DVD, κινητά τηλέφωνα και τόσα άλλα πράγματα που θεωρούμε δεδομένα στην τεχνολογική μας εποχή.
Βιώνουμε μια τεχνολογική επανάσταση που εγείρει βαθιά ερωτήματα για το τι είναι “άνθρωπος”. Το σώμα και το μυαλό μας, που κάποτε τα θεωρούσαμε αποκλειστικά δικά μας, σύντομα θα αποτελούν εκφάνσεις μιας νοημοσύνης που δεν θα είναι ούτε φυσική ούτε τεχνητή. Πόσο συμβατή με τον άνθρωπο θα είναι μια μηχανή με νοημοσύνη ανώτερη από τη δική του; Θα συνυπάρξουμε ή μήπως, κάτω από την εξουσία της, θα καταρρεύσουν οι θέσεις εργασίας, οι ανθρώπινες σχέσεις, και ο ίδιος ο πολιτισμός μας; Ποιος, τελικά, θα κατέχει το “είναι” μας και τα δεδομένα του;
Ο Στιούαρτ Ράσελ -κορυφαίος επιστήμονας της Τεχνητής Νοημοσύνης, η “φωνή” της κατά κυριολεξία- περιγράφει πώς, μπροστά σε ένα μέλλον που έρχεται νωρίτερα απ’ όσο νομίζουμε, θα καταφέρουμε να αλλάξουμε πορεία προτού να είναι αργά.
Προδιαγράφει τρόπους σχεδιασμού συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης ασφαλών και ωφέλιμων για τον άνθρωπο. Προτείνει μηχανές που θα τις χαρακτηρίζει η αβεβαιότητα (η αμφιβολία) ως προς τους στόχους τους -στοιχείο θετικό, όχι σφάλμα της λειτουργίας τους- με επακόλουθο να συμμορφώνονται με τις επιθυμίες των ανθρώπων: θα ζητούν την άδειά τους, θα αποδέχονται διορθώσεις, θα τίθενται εκτός λειτουργίας, θα είναι ταπεινές, αλτρουιστικές, θα ανακαλύπτουν νέες δράσεις και, όπως κι εμείς, θα διαχειρίζονται τις γνώσεις τους και θα αποφασίζουν γρήγορα.
Θέτει το πλαίσιο ελέγχου της Τεχνητής Νοημοσύνης, με πρωταρχικό μέλημα ότι οι πράξεις των μηχανών θα οδηγούν στην επίτευξη των δικών μας στόχων, όχι των δικών τους.
Ο Ράσελ θεωρεί την υπερανθρώπινη Τεχνητή Νοημοσύνη ως υπαρξιακή απειλή για το είδος μας και παράλληλα την αναγνωρίζει ως το ύψιστο επίτευγμα του ανθρώπου. Ας ευχηθούμε ότι δεν θα είναι και το ύστατο.
Ο μυστικός κήπος 1 × €16.00
Το Μαύρο Βιβλίο 1 × €20.70
Συλλέκτες βιβλίων στην Νταράγια 1 × €12.00
Αλφαβητάρι Εντόμων 1 × €15.00
Ο μικρός δράκος Καρύδας-ποιος φοβάται τα βαμπίρ; 1 × €9.00
Άγρια ιστορία για μεγάλα παιδιά 1 × €13.50
Στραβό αλέτρι 1 × €15.70
Το αγόρι, ο τυφλοπόντικας, η αλεπού και το άλογο 1 × €20.00
Ένας κόσμος γεμάτος… Ντίκενς 1 × €14.00Υποσύνολο: €135.90
